Klimaatverandering, zeearenden, de rivierprik en de bijenbungalow

Welkom,

Leuk dat je ook in het nieuwe jaar mijn blog weer bezoekt! We beginnen vandaag met waarschijnlijk het meest besproken onderwerp allertijden: het weer. Het kan jullie niet ontgaan zijn dat deze winter geen "normale" winter is. Door de hoge temperaturen steken de eerste krokussen hun kopjes al boven de grond, fluiten de vogels er 's ochtends al lustig op los en kunnen mensen met hooikoorts al last van hun ogen krijgen omdat onder andere de hazelaar al pollen verspreidt. De oorzaak is duidelijk: klimaatverandering. Maar of die verandering nu het gevolg is van onze schadelijke uitstootgassen of van een natuurlijk lange termijn proces is de vraag. Wetenschappers kunnen hier tot in den treure over discussiëren, maar feit is dat het klimaat verandert en dat de natuur hier schade van kan ondervinden. Moeten we ons hier zorgen over maken? Ja en Nee. Ja, omdat natuur belangrijk voor ons is. Wanneer de bijen bijvoorbeeld verdwijnen, zullen we veel minder gewassen kunnen verbouwen dan nu, hetgeen ook ongunstig is voor de export. Nee, omdat het een kwestie is van "survival of the fittest". Zwakke soorten zullen verdwijnen, soorten die een groot aanpassingsvermogen hebben, zullen blijven en zich verspreiden. Bij welke zullen wij mensapen horen?
Maar goed, even genoeg filosofisch gezwetst. Over naar blije berichten uit de natuur!

Natuur in de Media
Wellicht heb je het al gehoord: voor de eerste keer broedt er een paartje zeearenden in de Biesbosch! Op 21 december vermeldde de website van Staatsbosbeheer dat het paar een enorm nest gebouwd heeft in een populier vlakbij het water. Bijzonder, omdat al decennia lang één of enkele onvolwassen zeearenden in de Biesbosch de winter doorbrengen, maar deze steevast in het voorjaar weer verdwijnen. Sinds 2010 zijn er echter ook in de zomer exemplaren waargenomen en nu is het eindelijk zover en heeft het eerste paar zich (mogelijk) permanent in het gebied gevestigd.
De reden dat de vogels de Biesbosch nu wel gekozen hebben om hun jongen in groot te brengen, is dat het gebied door de vele natuurontwikkelingsprojecten de laatste jaren flink uitgebreid is. Hierdoor is het zoetwatergetijdengebied een aantrekkelijk jacht- en broedgebied voor de zeearend geworden. Eén paartje heeft namelijk een paar duizend hectare nodig om te kunnen overleven! Rust, voldoende voedsel en oude hoge bomen zijn hierbij onmisbaar. Om de rust rondom het nest te vergroten, heeft Staatsbosbeheer enkele kreken met drijvende balken afgesloten en voorzien van duidelijke bebording.
Uiteraard vormt de stap van dit gelukkige koppel om samen te gaan wonen in de Biesbosch een bewijs dat het goed gaat met de natuurontwikkeling in dit unieke natuurgebied.

Soorten in Beeld
Vandaag bespreken we een soort waar ik tot voor kort ook nog nooit van had gehoord: de rivierprik (Lampetra fluviatilis). Ik kreeg er op mijn werk mee te maken en terwijl ik me in de soort aan het verdiepen was, kwam ik tot de conclusie dat het een toch wel heel bijzonder beest is en dat ik jullie op de hoogte wil brengen van zijn bestaan.
De rivierprik wordt voor het gemak ingedeeld bij de zoetwatervissen, maar is eigenlijk geen vis. De soort behoort tot de rondbekkige, kaakloze, primitieve gewervelde dieren die een aparte klasse vormen. In Nederland is de soort strikt beschermd.
In eerste instantie lijkt het dier op een paling, maar heeft in tegenstelling tot de paling een ronde zuigbek waarmee hij zich vastklampt aan andere vissen. Met zijn scherpe tandjes maakt hij een wondje in de huid van de vis die hem vervoert en zuigt vervolgens het bloed op. 

Rivierprik









Nadat de eitjes zijn afgezet en uitgekomen, verblijven de larven geruimte tijd op de paaiplaats onder het zand om na enige weken meegevoerd te worden door de stroom tot ze een geschikte, voedselrijke, zachte bodem tegenkomen waar ze zich ingraven. Hierna leeft de rivierprik drie tot vijf jaar als blinde larve in de bodem. Vervolgens begeeft hij zich stroomafwaarts naar zee om daar de rest van zijn volwassen leven door te brengen. Wanneer de prik geslachtsrijp is, volgt hij de rivier weer stroomopwaarts tot hij aankomt bij de paaiplaats waar hij zelf verwekt is. Na het paaien sterft hij. 
Het verspreidingsgebeid van de rivierprik is relatief klein en de dieren zijn tegenwoordig vooral talrijk in de stroomgebieden van de Maas en de Rijn. Deze rivieren leveren een wezenlijke bijdrage aan de wereldpopulatie van deze soort. Om deze reden en omdat de Maas en de Rijn in ons land in de zee uitmonden, is Nederland een essentieel onderdeel van het verspreidingsgebied van de rivierprik. De soort komt dan ook in heel Nederland in mondingen van de grotere rivieren, kustwateren en zijstroompjes voor.

NatuurlijkDoeHetZelven
We hadden het in het begin al even over de bij en dat dit diertje onder andere onmisbaar is voor het kweken van onze gewassen. Ook zorgt hij ervoor dat we in de lente en zomer van onze mooie bloemperken kunnen genieten. Des te meer reden om deze soort een handje te helpen bij het overleven! Bouw een bijenbungalow!
Hiervoor kun je stenen met luchtgaten en houtblokken met boorgaatjes van verschillende diameters gebruiken, maar ook door het bundelen van holle stengels van allerlei planten kun je een mooi huis voor de bij knutselen. Voorwaarde voor succes is wel dat de bungalows op een zonnige plek geplaatst worden. Klik hier voor een uitgebreide handleiding om je eigen BijenBungalow te bouwen.

Natuurlijk Afvragen
Heb jij al een goed voornemen voor het nieuwe jaar? Nee? Wees eens origineel en bedenk een voornemen dat goed is voor de natuur en het milieu! Enkele voorbeelden: de kraan niet open laten staan tijdens het tandenpoetsen, een dikkere trui aan in plaats van de verwarming een standje hoger, geen afval op straat en in natuurgebieden achterlaten, duurzaam gekweekte vis eten, biologische producten kopen enzovoorts, enzovoorts. Want het is echt zo dat een beter milieu en een mooiere natuur bij jezelf begint! 

Tot de volgende keer!

Vivian