Coronavirus, oorlog in Oekraïne, wie had dat enkele jaren geleden gedacht? Misschien vraagt onze onvoorspelbare tijd daarom om een kunstenaar die verrassende werelden maakt. Misschien vraagt onze tijd om Neo Rauch.
Op een groot doek zien we een grote lopende band waarop een nachtvlinder langzaam in een tank verandert. Van natuur naar industrie. Is dit een knipoog naar aardbevingen in Groningen? Of toont dit werk de klimaatverandering door teveel CO2 uitstoot? Neo Rauch schildert fascinerend taferelen en laat het publiek zelf verwijzingen maken.
Neo Rauch
Rauch groeide op in Leipzig achter het ijzeren gordijn. Zijn levensverhaal staat opgetekend in de catalogus van het Drents Museum. Door een ongeval verloor Rauch op jonge leeftijd zijn ouders. Hij werd kunstenaar in het atelier van Arno Rink in het communistische Oost-Duitsland. Rauch schilderde figuratief, in de traditie van de Duitse romantiek van Caspar David Friedrich, maar met een moderne touch.
Neo Rauch staat bekend om het creëeren van droomwerelden. In 2018 was hij in Museum de Fundatie te zien met de overzichtstentoonstelling Dromos. Slechts vier jaar later heeft hij de museumzalen van de Fundatie opnieuw helemaal gevuld met nieuw werk. In het Drents Museum zijn tegelijkertijd Rauch’s werken op papier te zien. Wat maakt dat zijn schilderijen zo aanspreken, maar tegelijk zo ongrijpbaar zijn?
Neo Rauch, Die Wurzel, 2020, olieverf op doek © Rauch, VG Bild-Kunst, Bonn. 
Museum de Fundatie
In een interview in de catalogus van “die Mitte” zegt Rauch dat Die Wurzel zijn favoriete werk is. Het werk toont twee schilders, een witte en een zwarte, goed en kwaad. Samen schilderen ze een wonderlijke wereld: een activist met een megafoon. Een vrouw die zich wrijft aan de hoorn van het kwaad. Ze staan symbool voor een wereld waarin niet meer geluisterd wordt en primaire gevoelens centraal staan.
De doeken van Neo Rauch bevatten zijn vaak op meerdere manieren te interpreteren. Juist deze dubbelzinnigheid maakt de doeken interessant. Je kan minuten naar een werk kijken en steeds iets nieuws ontdekken. Maar Rauch legt zijn werk niet graag uit. “Jullie willen dat [werk] altijd [begrijpen]. Maar ik wil dat niet. Een werk dat direct informatie doorgeeft, kan geen goed werk zijn. Dat is een geschilderde leus”, zegt hij in de catalogus.
Museum de Fundatie en het Drents Museum
Hoewel Rauch’s werk nu tegelijkertijd in twee Nederlandse musea te zien is, zijn de tentoonstelling nauwelijks vergelijkbaar. De werken op papier uit het Drents Museum zitten Rauch dichter op de huid. Het zijn schetsen, tekeningen en soms zelfs metershoge volledige werken. Toch mis je in deze papieren werken de gelaagdheid die Rauch zo interessant maakt. Daarvoor kan je beter terecht in Museum de Fundatie, waar zijn meest recente schilderijen te zien zijn.
De verschillen in de aanpak van de musea is ook gereflecteerd in de catalogi. Het Drents Museum vertelt zijn persoonlijke verhaal. Terwijl Museum de Fundatie een beschouwende catalogus heeft gemaakt, met meer aandacht voor interpretatie van zijn werk. Samen geven beide musea een overzicht van het leven en werk van Rauch.
Catalogi
Neo Rauch – Wegzehr
Nederlands/Duits
160 pagina’s – 90 illustraties
Luxe paperback
ISBN 9789462624412
€ 28,50
Neo Rauch – die Mitte
Nederlands en Duits
112 pagina’s
Luxe paperback
ISBN 9789462624405
€ 27,50
Hedendaagse Kunstenaars
Marina Abramovic – El Anatsui – Georg Baselitz – Christian Boltanski – Mark Bradford – Hans Broek – Judy Chicago – Christo – Tacita Dean – Rineke Dijkstra – Olafur Eliasson – Shepard Fairey – Guerilla Girls – Antony Gormley – Philip Guston – Zhang Huan – On Kawara – Natasja Kensmil – William Kentridge – Anselm Kiefer – Edward Kienholz – Jeff Koons – Yayoi Kusama – Kerry James Marshall – Yasuma Morimura – Otobong Nkanga – Chris Ofili – Claes Oldenburg – Trevor Paglen – Marcel Pinas – Neo Rauch – Robert Rauschenberg – Gerhard Richter – Jenny Saville – Richard Serra – Yinka Shonibare – Elias Sime – Robert Smithson – Luc Tuymans – Bill Viola – Kara Walker – Isabella Werkhoven – Kehinde Wiley – Yin Xiuzhen
