Ben jij een kopvoeter?
Mijn zoontje is nog een kleuter. Hij tekent alle mensen als kopvoeters: een groot rond hoofd met daaronder twee ellenlange streepjes als beentjes. Een lijf, oren, handen, … dat hebben zijn tekeningetjes niet. Zo ziet mijn zoon de mensen.
Aan zijn tekeningetjes moest ik gisteren denken wanneer een preventieadviseur mij zegt: we zijn allemaal veel te veel kopvoeters. Huh?
“Kopvoeters,” legt hij uit “denken met hun hoofd en rennen met hun voeten. Dat is het enige wat ze kunnen. Ze zien iets als een probleem, en ze hollen al naar de oplossing. Zonder even stil te staan en te kijken: wat zou ik echt willen? Hoe voel ik mij bij deze situatie? Van welke oplossing zouden anderen enthousiast worden? Hebben we al eens naar hen geluisterd? Dat doen we niet. En achteraf zijn we verbaasd dat onze oplossing niet duurzaam is, of dat mensen niet mee willen veranderen.”
Hij heeft gelijk, dacht ik: dat is inderdaad wat we doen. Als we een probleem zien, dan zoeken we meteen ook naar de oplossing. Ons hoofd mag nog wel even meewerken: we maken een oorzaaksanalyse, zoeken de aanleiding, ... Maar al snel nemen onze – figuurlijke – lange benen het over en willen we een oplossing. Een collega meldt een probleem: we hebben al een advies klaar! Een procedure wordt niet gevolgd: we leggen ze nog eens uit! Mensen willen niet mee veranderen: we sturen ze op training!
Zonder even stil te staan en te kijken met onze ogen, te voelen met ons hart, te luisteren met onze oren, een hand uit te steken naar de anderen en ook eens te luisteren naar ons eigen buikgevoel. Wat zouden we wel willen? Wat zou een goede oplossing zijn? Wie wil er al wel mee veranderen? Waarvan liggen de anderen wakker? Wanneer is het probleem minder erg?
En met lange benen kan je enkel grote stappen zetten. Zevenmijlsstappen. Terwijl goede verandering zo veel vaker in kleine stapjes gaat. Drie vooruit. Eentje terug. Geleidelijk aan. Dan volgen mensen meer. Dat maakt de verandering behapbaar en beheersbaar. Lukt iets nog niet zo goed? Dan sturen we wat bij. Lukt het wel? Dan nemen we weer een stap vooruit.
Stel je voor dat we zo zouden kunnen veranderen: als mensen met oren en poten, met een hoofd én een hart, in plaats van als kopvoeters. Laat die maar voor de kleuters.
Wil jij ook leren hoe je minder kopvoeter kan zijn en meer kan werken aan duurzame verandering waar mensen goesting in krijgen? Ontdek dat nu onze opleiding ‘wat werkt wel: oplossingsgericht werken’ op het Provinciaal Veiligheidsinstituut.