sfcdt

Bij ‘Het balanseer’ is van Guy Rombouts En verschenen. De basis van dit nu gedrukte boek was een notitieboek van Rombouts die een combinatie van bijvoeglijke naamwoorden opschreef, verbonden door het voegwoord en – u denkt nu aan ‘sterk en stil’, ‘voegwoord’ kunnen we in dit geval beter vervangen door ‘verbindingswoord’ – maar niet in de modieuze betekenis nu.

Het boek is een keerdruk, kan dus in twee richtingen gelezen worden, de twee richtingen op dubbele wijze: enerzijds twee lezers tegenover elkaar kunnen een blad lezen (kop-over-kont), anderzijds is het begin van het boek ook het einde, en omgekeerd, op een subtiele manier zijn de bladen genummerd (alhoewel boektechnisch ‘niet correct’). De boekvorm is als een schrift, de bladen bedrukt met vierkanten, zoals rekenschriften vroeger waren, zoals het oorspronkelijke boekje van Guy Rombouts eruitzag, de onovertroffen Belgische Aurora-schriften. Het nu uitgegeven boek heeft echter een open rug en geen kaft – wat jammer is want een al te snel toegeven aan een waan. Het boek is met veel zorg gedrukt – enige ervaring mijnentwege kan het bijzondere daarvan bevestigen. Een essentieel element voor een boek, en zeker voor dit boek, is dat het in regel gedrukt wordt en hier is dit tot op de millimeter gebeurd.

De tekst leest als een vrolijk zingen, door het terugkerende voegwoord komt er een cadans, een ritmiek in het lezen dat een zingen wordt. Je herkent veel woordparen (‘altijd en overal’), omdat ze uit een context getrokken zijn, komen ze op zichzelf te staan, het zijn verstolde beelden, versteende uitdrukkingen, geworden, ook die koppels die niet zo frequent voorkomen, zoals bijvoorbeeld ‘angst en overtuiging’. Tegelijkertijd wordt dat zingen gehinderd wanneer men met ongewone woordparen te maken heeft – taal heeft een betekenis en kunnen tegengestelden zomaar met elkaar verbonden worden, het woord en heelt. (De herinnering aan wat ooit bij elkaar hoorde.)

Het werk van Guy Rombouts is uiteraard in de taal geankerd, zijn ‘azart’-alfabet’ daar een belangrijke uiting van – op het internet bestaat een website die woorden in het azart (hasard-art) kan omzetten – de woorden worden dan letterlijk beelden, waar het Westerse alfabet veel ‘uithalen’ kent, stokken en staven, is het azart gemoedelijker, ronder, evenwichtiger, aards.

Naar aanleiding van dit boek stelde Guy Rombouts in Kiosk in Gent een kleine tentoonstelling met werken uit de jaren 70 samen – maar wat een ruimte geeft het werk van Rombouts ons! Vreugdevol en intelligent, bescheiden en groots, schoon en schuin – een expositie die werkelijk een museaal karakter heeft – en dus niet door een curator werd ingericht. Eén kamer maar maar wat een weelde en een wereld. Zo is er bijvoorbeeld ‘Alle dagen feest verhoekt’ te zien – de bladen van het boek Alle dagen feest van Remco Campert werden op een gelijke manier geplooid (niet zomaar, wel met een schuine plooi), en op elkaar gelegd. Het werk ‘Stamboom’: takken die met een ijzerdraad met elkaar verbonden zijn – de familiegeschiedenis is bij Rombouts een belangrijk gegeven. ‘Keubel’, een fietsbel haaks op een keu gemonteerd (de bel werkt bovendien). Alles, licht en levendig.

Op de dag van de presentatie, 13 juni 2021, was er tevens  een performance te horen. De acteurs Colette Goossens en Bob Latuheru lazen de 2735 en-combinaties uit de Max Havelaar van Multatuli voor – tegelijkertijd een standpunt tegenover de wereld én de taal – hoe verhouden begrippen zich tegenover elkaar wanneer ze met ‘en’ verbonden zijn – en hoe doen mensen en maatschappijen dat? Hoe zinvol is het voegwoord en hoe betekenisvol worden de woorden die even voordien nog slechts apart bestonden en misschien wel elkaars vijand waren?

Er was op de presentatie in Gent op 13 juni nog een ander boek te vinden. Gedrukt en geschreven, een uitgave uit 1998, door Plaizier uit Brussel uitgegeven. Op verschillende manier schrijft Guy Rombouts een tekst die zowel tekst (inhoud) als schrijfwijze is en daardoor een vorm wordt. Bijvoorbeeld: schrijft hij ‘zo leesbaar mogelijk’

of ‘in een spiegel’.

Elke bladzijde een verrassing en een geschenk.