Een goede vraag is beter dan honderd antwoorden

Een van mijn docenten zei vaak: `ik zie mijzelf als een professionele vragensteller’. Die opmerking geeft goed weer waar het in mijn ogen in therapie (en systeemtherapie in het bijzonder) om gaat. Er is nog steeds een heersende opvatting dat therapeuten en hulpverleners antwoorden zouden moeten bieden. Mensen met een hulpvraag verwachten antwoorden, verwijzers willen oplossingen en overheden eisen resultaten.

Ik geloof daar niet in. De therapeut als expert is een achterhaald concept. Maar, zou je misschien denken, jij bent goed opgeleid en hebt jarenlange ervaring in het werken met gezinnen, dat zou jou tot een deskundige moeten maken, toch? Dat klopt, en dat ben ik ook, de vraag is alleen waarin ik dan deskundig ben. Ben ik degene die jou precies gaat vertellen hoe je de problemen in je leven moet oplossen? Ben ik degene die altijd (en liefst snel) precies weet wat jij nodig hebt? Nee, in die zin ben ik geen expert. En al zou ik een wandelende encyclopedie zijn die desgevraagd allerhande opvoedtips, probleemoplossingen, communicatie adviezen en veranderingsstrategieën zou oplepelen, hoe zou jou dat dan op de lange duur echt helpen om duurzame verandering te bewerken en vast te houden?

Natuurlijk kan een goede tip soms best helpend zijn, en als ik er een heb dan zal ik hem je echt niet onthouden. Maar, tenzij ik ernaast zit, heel vaak is het probleem toch niet perse dat je niet weet hoe het zou moeten? En dan nog, het moet wel bij je passen, jij moet er iets mee kunnen. En daarvoor zou ik je eerst goed moeten leren kennen. Over het algemeen zijn er geen pasklare antwoorden. Ten diepste geloof ik dat jij zelf het beste weet wat jij en je gezin nodig hebben. Jij bent de expert van je eigen leven. Het is mijn taak, en daar ben ik goed in, om de juiste vragen te stellen, zodat die je helpen om er achter te komen waar jouw/jullie eigen krachten zitten en hoe je die kunt inzetten om moeilijkheden te overwinnen. Dat kost tijd, moeite en energie, het is hard werken. Maar uiteindelijk helpt dat je beter vooruit dan allerlei goedbedoelde adviezen en tips. Anders was het al lang gelukt toch? Een echt goede vraag is daarom vaak beter dan honderd antwoorden. Denk je ook niet?