Grote Bonte Specht

De meest voorkomende specht in Nederland is de grote bonte specht. Zowel het mannetje als het vrouwtje trommelt op takken met een korte en snelle roffel om hun territorium aan te geven en de paarband te versterken. Grote bonte spechten hakken een nestholte uit in bomen met een rond gat. Ze geven de voorkeur aan zachte houtsoorten, zoals berken. In de nestholte worden de eieren rechtstreeks op het hout gelegd.

Uiterlijk en kenmerken van de grote bonte specht

De grote bonte specht (Dendrocopos major) is een opvallende zwart-witte vogel met een rode “broek”. Tijdens de vlucht vallen de grote witte schoudervlekken op, en het mannetje heeft een rode vlek op het achterhoofd, die afwezig is bij het vrouwtje. Jonge spechten hebben een rood petje en kunnen soms verward worden met de middelste bonte specht, maar het rood van de middelste is lichter van tint, en de middelste bonte specht heeft een meer wit “gezicht” zonder zwarte rand langs de kruin. De grote bonte specht staat bekend om zijn kenmerkende golvende vlucht. Hun roffel en roep (“tsjik”) zijn vaak te horen in oudere bossen, parken en tuinen.

Voortplanting en broeden

De grote bonte specht broedt overal waar bomen aanwezig zijn, zoals in bossen, parken of tuinen. De grote bonte specht begint met broeden vanaf begin april en heeft doorgaans één legsel met meestal 5-7 eieren. Jaarlijks wordt een nieuwe nestplek gebruikt, die zowel door het mannetje als het vrouwtje wordt uitgehakt in een zachte boomsoort. De crèmewitte eieren worden direct op het hout in de nestholte gelegd, en de broedperiode duurt 10-12 dagen. De jongen verblijven 20-23 dagen in het nest. Zowel het mannetje als het vrouwtje zijn betrokken bij het uitbroeden van de eieren. Na het uitvliegen worden de jongen door beide ouders verzorgd en verdeeld gedurende ongeveer 10 dagen.

Habitat en verspreiding

De voorkeur gaat uit naar loofbossen en gemengde bossen met een gevarieerde opbouw, inclusief zowel jonge als oude bomen en dicht en open bosgebied. Het nest wordt uitgehakt in een wat zachtere boomsoort en is vaak te vinden enkele meters boven de grond. Deze specht klimt behendig over dikke takken of tegen de stam van een boom op, op zoek naar voedsel tussen de schors of bast. In het vroege voorjaar laat de grote bonte specht een roffel horen om zijn territorium veilig te stellen. Deze vogel past zich gemakkelijk aan verschillende omstandigheden aan, koloniseert nieuwe gebieden met geschikte nestbomen en kan zelfs dicht bij menselijke bewoning broeden.

In het voorjaar en de zomer voeden grote bonte spechten zich voornamelijk met insecten. In de wintermaanden zwerven ze rond op zoek naar voedsel en worden ze steeds vaker aangetroffen bij voedertafels in tuinen. In naaldbossen consumeren ze in de winter de zaden van sparren- en dennenkegels. Het dieet van grote bonte spechten omvat ook soms eieren en jongen van andere vogels.

Grote bonte spechten zijn het hele jaar door aanwezig in de omgeving van hun broedgebied, hoewel ze in de winter een ruimer gebied verkennen op zoek naar voedsel. Tijdens deze zwerftochten belanden deze spechten ook regelmatig in (stads)tuinen. Jonge spechten zwerven rond in het najaar, en tussen augustus en oktober worden soms trekkende spechten waargenomen.

Bescherming en behoud

De groei van de populatie grote bonte spechten wordt gestimuleerd door de toenemende ouderdom van het Nederlandse bos en de aanwezigheid van veel dood hout in bossen die natuurlijk worden beheerd. Deze omstandigheden bieden de grote bonte spechten meer voedselbronnen en geschikte plekken om hun nesten uit te hakken, wat bijdraagt aan de voortdurende stijging van hun aantallen.

Je kunt helpen om deze algemene vogel algemeen te houden door in de winter in je tuin bij te voeren, daarvan profiteert de grote bonte specht.

Great Spotted Woodpecker, Dendrocopos major – Spechten (Picidae)

© 2023 All Rights Reserved.