Zonneboiler: een duurzame oplossing voor sanitair warm water

Ben jij op zoek naar een duurzame oplossing om je sanitair water te verwarmen? Met een zonneboiler wend je de gratis warmte van de zon aan om een deel van je water te verwarmen. Maar hoe werkt zo’n zonneboiler precies? Op welke prijs moet je rekenen? En hoe onderhoud je een zonneboiler? Wij beantwoorden de meest gestelde vragen. 

Wat is een zonneboiler?

Een zonneboiler warmt je sanitair water op dankzij zonne-energie. Het systeem bestaat uit zonnecollectoren die op het dak worden geplaatst en een voorraadvat (boiler). Opgelet: verwar zonnecollectoren niet met PV-panelen. Die dienen voor de productie van elektriciteit, terwijl een zonneboiler enkel water verwarmt. 

In ons land kan een zonneboiler gemiddeld 60% van je sanitair water opwarmen. In de zomer volstaat het systeem voor de volledige warmwaterproductie, maar in de winter en in het tussenseizoen is naverwarming soms noodzakelijk.

Welke soorten zijn er?

Er bestaan verschillende soorten zonneboilers. In de eerste plaats is er de standaard zonneboiler die uit een collector van 3 tot 5 m² en een voorraadvat tot 200 liter bestaat. Er bestaan ook compacte zonneboilers waarbij er geen afzonderlijk voorraadvat is. Daarnaast is er de cv-zonneboiler met een vat van 200 tot 300 liter die zijn eigen naverwarmer bevat. Tot slot heb je de zonneboilercombi die zowel sanitair water verwarmt als het water van je verwarmingsinstallatie. 

Er bestaan ook verschillende collectoren. De belangrijkste zijn de vlakkeplaat- en de vacuümbuiscollectoren. De vlakkeplaatcollector is het eenvoudigste en goedkoopste type en is geschikt voor wanneer je voldoende dakoppervlakte hebt, je dak goed georiënteerd is en de dakhelling gunstig is. Vacuümbuiscollectoren hebben een hogere warmteopbrengst maar zijn duurder. Meestal kies je voor dit type als de ruimte op je dak beperkt is en de oriëntatie en helling niet optimaal zijn.

Hoe werkt een zonneboiler?

In de zonnecollectoren op het dak zit een buizensysteem met (glycol)water. Die vloeistof zorgt ervoor dat het zonlicht wordt opgenomen. Met de energie hiervan wordt de vloeistof opgewarmd. Vervolgens wordt de verwarmde vloeistof via een pomp naar het voorraadvat gebracht waar het water via een spiraalvormige warmtewisselaar wordt opgewarmd. Lees meer over de werking van een zonneboiler.

Hoe sanitair water naverwarmen?

In het voorraadvat zit nog een tweede spiraalbuis die gekoppeld is aan de naverwarming om ook in koudere periodes warm water te produceren. Bij bestaande woningen vervult de geiser, boiler of cv-ketel die functie. Bij een nieuwbouw kan deze naverwarming ook in de zonneboiler geïntegreerd worden. Op die manier bespaar je ruimte en is er geen warmteverlies tussen het voorraadvat en de naverwarmer. 

Hoe koppelen aan woningverwarming?

Naast sanitair warm water, kan een zonneboiler ook voorzien in een deel van het water voor woningverwarming. In dat geval kan je kiezen voor een zonneboilercombi waarbij het warmwatertoestel en de cv-ketel één geheel vormen. De zonneboiler heeft naast het voorraadvat ook een cv-brander.  De warmte in het voorraadvat wordt dan gebruikt om het leidingwater voor de centrale verwarming of de vloerverwarming te verwarmen.

Wat is de prijs van een zonneboiler?

De prijs van een zonneboiler hangt af van de grootte van de installatie. Reken gemiddeld op 1.000 euro/m² zonnecollector. Voor een gemiddeld gezin van vier personen volstaat een installatie met 5 m² aan zonnecollectoren en een voorraadvat van 200 tot 300 liter. De prijs komt neer op zo’n 4.000 à 6.000 euro inclusief btw, maar exclusief plaatsing. 

Wat is de terugverdientijd van een zonneboiler?

Een zonneboiler helpt je om ongeveer de helft te besparen op je energiekosten voor warm water. Schakel je van een elektrische boiler over naar een zonneboiler, hou dan rekening met een terugverdientijd van 8 tot 20 jaar. De terugverdientijd wordt onder meer bepaald door de oriëntatie van de zonnecollectoren, het rendement, je verbruik van sanitair warm water, de energieprijzen, ... Als je weet dat de installatie een gemiddelde levensduur heeft van 25 à 30 jaar, dan is een zonneboiler zeker rendabel. 

Is er een premie voor een zonneboiler?

De Vlaamse overheid kent via MijnVerbouwpremie een premie toe voor een zonneboiler: gezinnen uit de laagste inkomenscategorie hebben zo recht op een premie van maximaal 3.300 euro en gezinnen uit de middelste en hoogste inkomenscategorie op maximaal 2.750 euro. 

Hoe verloopt de plaatsing?

Om een zonneboiler te plaatsen, hoef je geen ingrijpende werken uit te voeren. Bij een bestaande woning kan je het voorraadvat naast je verwarmingsketel installeren. Die verwarmt je sanitair warm water tot op de gewenste temperatuur als er niet voldoende zonlicht is. Hou er wel rekening mee dat zo’n voorraadvat wel wat ruimte in beslag neemt. Het kan al snel een diameter van 1 meter en een hoogte van 2 meter hebben.

De zonnecollectoren kan je zowel op een hellend als op een plat dak monteren. Zorg ervoor dat de collectoren zo weinig mogelijk schaduw vangen, naar het zuiden gericht zijn en onder een hellingshoek tussen 20° en 60° geplaatst worden. Een hellingshoek van 40° is het meest ideaal. Zo behaal je een maximaal rendement. 

Tip: laat je budget het nog niet toe om een zonneboiler te plaatsen? Met deze tips bereid je je woning tijdens de (ver)bouwwerken al voor.

Hoe onderhoud je een zonneboiler?

Een jaarlijks onderhoud van een zonneboiler is niet verplicht, maar wel aangeraden. Het nazicht neemt hooguit een kwartier in beslag. Daarbij moet de kwaliteit van de vloeistof in de zonnecollectoren gecontroleerd en eventueel vervangen worden. De installateur controleert ook of de systeemdruk nog hoog genoeg is. 

De zonnecollectoren zelf hebben nauwelijks onderhoud nodig. Ze bestaan uit veiligheidsglas dat bestand is tegen hevige regen en hagel en zelfreinigend is. Controleer ze voor de zekerheid één keer per jaar. Zijn ze erg vuil? Reinig ze dan met helder water en een doek, spons of telescopische borstel.