Haaien en roggen hebben belangrijke rol op de Wadden, maar komen er steeds minder vaak
Haaien en roggen worden steeds zeldzamer in de Waddenzee. Maar uit onderzoek blijkt dat de ecologische rol van deze vissen juist groot is in zulke gebieden.
Onderzoekers van Rijksuniversiteit Groningen en het NIOZ (Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee) hebben onderzoek gedaan naar de vissen en waddengebieden over de hele wereld. Dus ook na tropische waddengebieden: maar ook daar kan Nederland wat van opsteken, zeggen de onderzoekers.
"We zien dat de ecologische rol van haaien heel belangrijk is in waddengebieden", zegt onderzoeker Guido Leurs. "Het is een belangrijk roofdier, als de haai of rog ontbreekt, dan is een belangrijk deel van de voedselketen niet aanwezig. Ze zorgen er bijvoorbeeld voor dat de zwakke vissen weggevangen worden. Ze houden de visstand gezond."
Maar ook op andere manieren zijn de haai en de rog van belang. "Roggen graven bijvoorbeeld kuilen tijdens het zoeken naar voedsel op wadplaten en veranderen zo het landschap van de wadden."
Belangrijke onderdelen van het Wad
"We kunnen van die gebieden wel leren over waddengebieden die geen haaien en roggen meer hebben, maar oorspronkelijk wel hadden. We zien gewoon dat ze wel een belangrijk onderdeel zijn", zegt Leurs.
Dat heeft ook met eb en vloed te maken en dieren die elkaar nodig hebben. Bij eb vliegen vogels naar drooggevallen waddenplaten, terwijl bij vloed haaien en roggen toevlucht zoeken in de ondergelopen zandbanken. Juist in die dynamiek zit ecologische rijkdom, zeggen de onderzoekers.
Overbevissing en verdwijnen Zuiderzee
Haaien en roggen komen nog voor in onze Waddenzee, maar niet meer in de aantallen van vroeger. Meer dan de helft van de haaien en roggen die gebruik maken van waddengebieden wordt bedreigd. Overbevissen is bij de waddengebieden over de hele wereld de grootste oorzaak.
Maar ook verlies van habitat speelt een rol bij het verdwijnen. "Vaak worden kustgebieden aangepast, er is verlies aan zeegras of er worden kleine baaien afgesloten. Maar dat kunnen plekken zijn die belangrijk zijn voor haaien om jongen op te laten groeien."
"We hebben anekdotische informatie dat de voormalige Zuiderzee een kraamkamerfunctie had voor roggen. Die is weggevallen bij de aanleg van de Afsluitdijk", zegt Leurs.
