Presentation Transcript

1. Seks bij vissen ? Vergelijkende anatomie en fysiologie van het voortplantingsstelsel bij vissen. door Mieke Eggermont

2. Inhoud Evolutieboom en taxonomie Vissen I. ANATOMIE Uitwendig voortplantingsstelsel Inwendig voortplantingsstelsel II. FYSIOLOGIE Werking van het voortplantingsstelsel

3. Evolutieboom gewervelden zoogdieren MAMMALIA AVES REPTILIA AMPHIBIA OSTEICHTHYES beenvissen CHONDRICHTHYES protochordata VISSEN PLACODERMI gewervelden kraakbeenvissen ACANTHODII AGNATHA kaakloze vissen CHORDA DIEREN

4. Taxonomie vissen CHONDRICHTHYES of KRAAKBEENVISSEN Roggen Haaien Katvissen OSTEICHTHYES of BEENVISSEN 95 % van alle vissen AGNATHA of KAAKLOZE VISSEN (Placodermi) † (Acanthodii) †

5. 1. ANATOMIE Het uitwendige voortplantingsstelsel Vissen Kraakbeenvissen Beenvissen

6. KRAAKBEENVISSEN Geen penis, wel spermageleidend orgaan of ‘clasper’ • Geleidt sperma in de cloaca van het vrouwtje clasper cloaca Clasper van een haai haai Clasper van een haai rog Clasper van een rog

7. 1. ANATOMIE Het uitwendige voortplantingsstelsel Vissen Kraakbeenvissen Beenvissen

8. BEENVISSEN • Seksen van vissen: • Wat? • Geslacht bepalen • Hoe? • Heel eenvoudig tot onmogelijk • Soortafhankelijk Monomorfisme Uitwendig geen verschil merkbaar tussen de 2 geslachten.

9. Dimorfisme • Uitwendig verschil zichtbaar tussen beide geslachten • Kleur • Vinnen • Vorm, etc. Zeepaardje mannetje vrouwtje ? of broedzak Broedzak dus mannetje

10. Dimorfisme Vissen Vrouwtje Mannetje Mannetje en vrouwtje

11. 2. ANATOMIE Het inwendige voortplantingsstelsel Vissen Kraakbeenvissen Beenvissen

12. KRAAKBEENVISSEN Haai bijbal teelbal zaadblaasje

13. Haai Eischaal- klier Rechter eierstok Baarmoeder 2 hoornen De eischaalklier maakt eihuls aan rond bevruchte eicel.

14. 2. ANATOMIE Het inwendige voortplantingsstelsel Vissen Kraakbeenvissen Beenvissen

15. BEENVISSEN Geen baarmoeder Geen vagina teelballen • Gonaden of voortplantingsorganen (teelballen en eierstokken) • gepaard zoals bij mensen • soms enkel microscopisch te onderscheiden qua uitzicht • inwendig (in de buikholte) gelegen dus geen balzak

16. 3. FYSIOLOGIE De werking van het voortplantingsstelsel Vissen Kraakbeenvissen Beenvissen

17. KRAAKBEENVISSEN Ovipaar Eitjes ontwikkelen buiten het lichaam Vivipaar Eitjes ontwikkelen binnen het lichaam Jongen krijgen voeding direct van de moeder (via moederkoek of baarmoedermelk) Rog die ei legt Ovovivipaar Eitjes ontwikkelen binnen het lichaam Jongen voeden zich met hun dooierzak Ei Haai Ei Rog Haaifoetus met dooierzak

18. OVIPAAR: Een blik binnenin het eitje van een rog ogen mondopening kieuwen dooierzak Opengesneden wand van eihuls

19. Uitkomen ei van rog Eihuls net voor uitkomen Opgevouwde rog komt uit ei Rog ontvouwt zich… … en zwemt weg

20. OVIPAAR Foetus haai in opengesneden eihuls dooierzak eihuls Foetus haai De eihuls hecht zich voor de ontwikkeling van de vrucht vast aan bodemsubstraat of planten.

21. OVOVIVIPAAR: Haai vroege dracht Eierstokken gevuld met bevruchte eitjes baarmoederhoornen Vrouwelijke haai met in beide eierstokken bevruchte eitjes,klaar voor transport naar de baarmoeder

22. OVOVIVIPAAR: Haai-embryo embryo De bevruchte eitjes bestaan uit embryo en dooierzak (voeding). Haai einde dracht Dooierzak Baarmoeder Verdere ontwikkeling bevruchte eitjes in de baarmoeder. Voeden zich volledige draagtijd met dooier. dooierzak foetus

23. VIVIPAAR Embryo hamerhaai Geboorte citroenhaaipup navelstreng Staart babyhaai • Jong wordt geboren met de staart eerst

24. KRAAKBEENVISSEN • Inwendige bevruchting: • Mannetjes gaat op vrouwtje liggen en met de stekels op zijn vleugels grijpt hij haar stevig vast en brengt 1 clasper in haar vagina gedurende 1-4u • Mannetjeshaai houdt vrouwtje vast door haar te bijten terwijl hij 1 clasper inbrengt • Bevruchting in de eileider • Secretie van hoornachtig beschermend kapsel rond het bevruchte ei bij ovipare dieren ROG HAAI

25. 3. FYSIOLOGIE De werking van het voortplantingsstelsel Vissen Kraakbeenvissen Beenvissen

26. BEENVISSEN • 90% van de vissen zijn OVIPAAR • met uitwendige bevruchting: • Vrouwtje legt eitjes in het water of op planten • Mannetje zwemt erover en loost zijn zaad over de eitjes • Bevruchting in het water • Soms gebeurt dit tegelijkertijd bij veel vissen en kleurt het • water troebel door sperma en eicellen. • Sommige maken een nest voor de eitjes en bewaken dit • na bevruchting

27. Leggen Ontwikkelen van viseitjes Uitkomen

28. Haring Wolken sperma en eitjes

29. Zonnevis Mola Mola Legt meeste eieren in 1x : 30 miljoen !!!

30. The end