feitelijke samenwoners en het beding van aanwas - Argus advocaten

FEITELIJKE SAMENWONERS EN HET BEDING VAN AANWAS:<br />

WAT BIJ HUWELIJK, WETTELIJKE SAMENWONING OF EINDE RELATIE?<br />

Sinds 2007 kunn<strong>en</strong> wettelijk sam<strong>en</strong>won<strong>en</strong>de partners beperkt erv<strong>en</strong> <strong>van</strong> mekaar zonder dat zij hiervoor e<strong>en</strong><br />

testam<strong>en</strong>t di<strong>en</strong><strong>en</strong> op te stell<strong>en</strong>. Feitelijke <strong>sam<strong>en</strong>woners</strong> (concubant<strong>en</strong>) hebb<strong>en</strong> daar<strong>en</strong>teg<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> wettelijk<br />

erfrecht. T<strong>en</strong>einde e<strong>en</strong> erfrecht te creër<strong>en</strong> voor mekaar, di<strong>en</strong><strong>en</strong> zij aldus e<strong>en</strong> testam<strong>en</strong>t op te stell<strong>en</strong>.<br />

Weg<strong>en</strong>s de hoge successie- <strong>en</strong> sch<strong>en</strong>kingsrecht<strong>en</strong> die de langstlev<strong>en</strong>de in dat geval zal moet<strong>en</strong> betal<strong>en</strong>, wordt<br />

vaak voorzi<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> verblijvings<strong>beding</strong>. E<strong>en</strong> verblijvings<strong>beding</strong> is e<strong>en</strong> contract dat wordt afgeslot<strong>en</strong> onder<br />

de vorm <strong>van</strong> e<strong>en</strong> kanscontract, waarbij de langstlev<strong>en</strong>de contractant door middel <strong>van</strong> e<strong>en</strong> formule <strong>van</strong><br />

<strong>aanwas</strong> <strong>van</strong> de medeconcubant eig<strong>en</strong>dom verkrijgt onder bezwar<strong>en</strong>de titel. Deze bezwar<strong>en</strong>de titel is met<br />

name de kans op overlijd<strong>en</strong> die bij beide partij<strong>en</strong> ongeveer gelijk moet zijn.<br />

Meer bepaald wordt gesteld dat <strong>het</strong> aandeel <strong>van</strong> de eerststerv<strong>en</strong>de bij zijn overlijd<strong>en</strong> zal <strong>aanwas</strong>s<strong>en</strong> bij <strong>het</strong><br />

aandeel <strong>van</strong> de langstlev<strong>en</strong>de. E<strong>en</strong> <strong>beding</strong> <strong>van</strong> <strong>aanwas</strong> kan in de koopakte voorzi<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, maar kan ook op<br />

e<strong>en</strong> later tijdstip word<strong>en</strong> afgeslot<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> afzonderlijke akte.<br />

Indi<strong>en</strong> partij<strong>en</strong> besliss<strong>en</strong> om te trouw<strong>en</strong> of om wettelijk sam<strong>en</strong> te won<strong>en</strong>, hebb<strong>en</strong> zij plots wel e<strong>en</strong> (beperkt)<br />

erfrecht <strong>van</strong> mekaar. Probleem is op dat mom<strong>en</strong>t dat zij <strong>het</strong> <strong>beding</strong> <strong>van</strong> <strong>aanwas</strong> geslot<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>. M<strong>en</strong> kan dit<br />

oploss<strong>en</strong> door aan <strong>het</strong> <strong>beding</strong> <strong>van</strong> <strong>aanwas</strong> e<strong>en</strong> optie te verbind<strong>en</strong>. Dit wil zegg<strong>en</strong> dat de langstlev<strong>en</strong>de op <strong>het</strong><br />

mom<strong>en</strong>t <strong>van</strong> overlijd<strong>en</strong> <strong>van</strong> de eerststerv<strong>en</strong>de de optie heeft om <strong>het</strong> <strong>beding</strong> <strong>van</strong> <strong>aanwas</strong> toe te pass<strong>en</strong>. Indi<strong>en</strong><br />

m<strong>en</strong> op dat mom<strong>en</strong>t gehuwd is of wettelijk sam<strong>en</strong>won<strong>en</strong>d <strong>en</strong> m<strong>en</strong> kan aanspraak mak<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> wettelijk<br />

geregeld erfrecht, volstaat <strong>het</strong> om de optie niet te licht<strong>en</strong>.<br />

Er rijst natuurlijk wel e<strong>en</strong> probleem bij <strong>het</strong> einde <strong>van</strong> de relatie. Indi<strong>en</strong> partij<strong>en</strong> de relatie beëindig<strong>en</strong> will<strong>en</strong><br />

zij uiteraard niet meer dat hun deel <strong>van</strong> <strong>het</strong> onroer<strong>en</strong>d goed <strong>aanwas</strong>t bij de andere indi<strong>en</strong> zij eerst overlijd<strong>en</strong>.<br />

Aangezi<strong>en</strong> partij<strong>en</strong> e<strong>en</strong> contract slot<strong>en</strong>, kunn<strong>en</strong> zij dit niet zonder meer opzegg<strong>en</strong>.<br />

M<strong>en</strong> zou kunn<strong>en</strong> stell<strong>en</strong> dat de oorzaak <strong>van</strong> <strong>het</strong> aangaan <strong>van</strong> <strong>het</strong> <strong>aanwas</strong><strong>beding</strong> verdw<strong>en</strong><strong>en</strong> is <strong>en</strong> dat<br />

gedwong<strong>en</strong> verder zett<strong>en</strong> <strong>van</strong> <strong>het</strong> contract rechtsmisbruik zou uitmak<strong>en</strong>. Hierover bestaat in de rechtspraak<br />

echter ge<strong>en</strong> uniformiteit.<br />

Om deze mogelijke problem<strong>en</strong> voor <strong>het</strong> opzegg<strong>en</strong> te voorkom<strong>en</strong> is <strong>het</strong> daarom belangrijk om <strong>het</strong> aan <strong>het</strong><br />

<strong>beding</strong> <strong>van</strong> <strong>aanwas</strong> e<strong>en</strong> opzegmodaliteit te verbind<strong>en</strong>, zoals bijvoorbeeld de mogelijkheid dat elk <strong>van</strong> beide<br />

partij<strong>en</strong> <strong>het</strong> <strong>beding</strong> <strong>van</strong> <strong>aanwas</strong> kan opzegg<strong>en</strong> bij <strong>het</strong> einde <strong>van</strong> de relatie, of voorzi<strong>en</strong> dat <strong>het</strong> <strong>beding</strong> <strong>van</strong><br />

<strong>aanwas</strong> <strong>van</strong> rechtswege wordt ontbond<strong>en</strong> bij <strong>het</strong> einde <strong>van</strong> de relatie (<strong>het</strong>ge<strong>en</strong> zich bijvoorbeeld manifesteert<br />

door officiële adreswijziging).<br />

Belangrijk is ook om te lat<strong>en</strong> opnem<strong>en</strong> hoe deze opzegging kan gebeur<strong>en</strong>, aangezi<strong>en</strong> hier ook discussie over<br />

kan bestaan. Man kan overe<strong>en</strong>kom<strong>en</strong> dat <strong>het</strong> <strong>beding</strong> <strong>van</strong> <strong>aanwas</strong> via aangetek<strong>en</strong>d schrijv<strong>en</strong> kan word<strong>en</strong><br />

opgezegd of in e<strong>en</strong> onderhands docum<strong>en</strong>t i.p.v. e<strong>en</strong> notariële akte.

---

T<strong>en</strong>slotte is <strong>het</strong> belangrijk om ge<strong>en</strong> termijn te verbind<strong>en</strong> aan de opzegmodaliteit. Vaak voorziet m<strong>en</strong> in e<strong>en</strong><br />

akte dat e<strong>en</strong> <strong>beding</strong> <strong>van</strong> <strong>aanwas</strong> kan word<strong>en</strong> opgezegd bijvoorbeeld na elke driejarige periode.<br />

Indi<strong>en</strong> de relatie echter wordt beëindigd vooraleer de driejarige periode verstrek<strong>en</strong> is, di<strong>en</strong>t m<strong>en</strong><br />

noodgedwong<strong>en</strong> te wacht<strong>en</strong> totdat deze periode voorbij is. Indi<strong>en</strong> m<strong>en</strong> eerder zou overlijd<strong>en</strong>, heeft m<strong>en</strong> brute<br />

pech!<br />

Alweer e<strong>en</strong> red<strong>en</strong> om u goed te lat<strong>en</strong> informer<strong>en</strong> <strong>en</strong> stil te staan bij de gevolg<strong>en</strong> alvor<strong>en</strong>s u als <strong>feitelijke</strong><br />

sam<strong>en</strong>woner <strong>het</strong> huis <strong>van</strong> uw drom<strong>en</strong> koopt!<br />

Mr. V. Vlieg<strong>en</strong>.<br />

- 2 -