‘Ik hoop dat Rutte de uitslag negeert’

De Vlaamse liberaal Karel De Gucht is „trots” op het Associatieverdrag dat de Europese Unie met Oekraïne sloot. ,,Ik heb het als eurocommissaris door het Europees parlement gejaagd. Het is een zeer belangrijk akkoord.”

De Gucht was Belgisch minister van Buitenlandse Zaken, vicepremier en doceert tegenwoordig Europees recht aan de Vrije Universiteit Brussel. Als eurocommissaris van Handel (2010-2014) was hij hoofdonderhandelaar namens de EU in de gesprekken met Oekraïne over het Associatieakkoord waar Nederlanders op 6 april in een referendum over stemmen.

Goed idee?

„Nee. Ik heb nooit in referenda geloofd. Je kunt democratisch bestuur niet constant laten doorkruisen door referenda. Dat is een gevaarlijke zaak.”

Een referendum is niet democratisch, bedoelt u?

,,30 procent opkomst is genoeg, heb ik begrepen. Stel dat 51 procent daarvan ‘nee’ zegt. Wat heb je dan? Net iets meer dan 15 procent van de Nederlanders die tegen het akkoord is. Noemt u dat democratie?”

In de ‘nee’-campagne wordt gewaarschuwd voor de endemische corruptie in Oekraïne. Wat trof u tijdens het onderhandelen aan?

,,De oude generatie politici in Oekraïne vertegenwoordigt een heel ander land: een land dat op geen enkele manier kan integreren in Europa. Maar het akkoord kwam er met het oog op de jonge, goed opgeleide elite die aansluiting wil met ons, en niet met Rusland. Als Nederland het associatieverdrag terzijde schuift, zou dat een historische vergissing zijn. Je stoot die jonge elite, die de toekomst van Oekraïne in handen heeft, van je af.”

Wat adviseert u premier Rutte, lid van uw Europese politieke familie van liberalen?

,,Ik mag hopen dat zijn regering de uitslag van het referendum op 6 april negeert.”

Heeft u geen zorgen over de berichten over aanhoudende corruptie in Oekraïne?

,,Het is een akkoord dat perspectief biedt op een ander, nieuw Oekraïne. Een Oekraïne dat zich richt op de Europese markt en samenleving. Tegelijk is het voor Europa een belangrijk strategisch akkoord – niet voor niets dat Rusland het er zo moeilijk mee heeft.”

Een argument in de ‘nee’-campagne is: ‘Waarom corrupt Oekraïne er bij, ten koste van nog meer ruzie met Moskou’?

,,Mijn akkoord ís geen bedreiging voor Rusland. En Oekraïne wáár bij? Er zijn landen, zoals Polen, die het Associatieverdrag beschouwen als een EU-voorportaal voor Oekraïne. De Polen krijg je daar niet meer van af, dat is historisch bepaald: delen van Oekraïne behoorden ooit tot Polen. Maar míjn Europese Commissie heeft die toetreding nooit beloofd. Tijdens mijn leven zie ik Oekraïne nooit lid worden van de EU. Ik zou daar ook fel tegen zijn.”