De Kat, de milieuactivist met een stinkende auto

© VRT

Wie kind was in de jaren zeventig herinnert zich ongetwijfeld “De Kat” nog. Ben je later geboren? Dan was “Merlina” misschien eerder dé show van het moment. In ieder decennium was er wel zo’n legendarische reeks die de jeugd massaal voor de buis lokte. Eén week lang zapt Het Nieuwsblad terug naar die jeugdprogramma’s. Vandaag halen we herinneringen op aan “De Kat”, dat de toenmalige BRT 45 jaar geleden uitzond.

pom

© VRT

Raar feuilleton. Heel raar. Hoe dat juist uit te leggen? Misschien eerst het verhaaltje. “De Kat” ging over een zekere David Dekat. David voerde actie tegen het vervuilende bedrijf Af-Val van Oskar Dias. Om niet te worden herkend, droeg hij een kattenmasker. Vandaar de titel van de serie “De Kat”.

Strijden voor het milieu, nobel doel. Dat is zeker. Wat was er dan zo vreemd aan? Dat die kat verdorie zelf een van de grootste vervuilers was. Hij reed rond met een ronkende en stinkende brommer. Een van de sleutelscènes van de serie is die waarin De Kat tracht te ontkomen aan de handlangers van Dias. Die lieden lopen achter De Kat aan. Te voet. Dus goed voor het milieu. Maar De Kat zit op een brommer. Als hij dan nog meteen zou wegrijden, tot daar dan toe. Maar nee. De Kat draait rondjes. Om de handlangers van Dias te treiteren. En ondertussen maar vuile rook uit zijn uitlaat pompen. Op het vlucht hij met een vliegtuigje. Die arme Dias-lieden zijn haast vergiftigd.

Later in de serie, krijgt David De Kat steeds meer medestanders. Onder andere de uitvinder Vincent. Die heeft net een buggy - een soort zelfbouw-auto - geassembleerd. Dan beginnen ze daarmee door veld en bos te snoeven. Je kijkt er nu naar en hoort flora en fauna kermen van de pijn.

Rapport van de Club van Rome

Waar was het Agentschap Natuur en Bos toen om die drieste activist van zijn brommer te sleuren? Nergens. Het moest nog worden uitgevonden. We zijn het jaar 1973 en staan aan het begin van de groene gedachte. Voor de eerste maal reflecteert Vlaanderen over de impact van de industrie op het milieu.

Lees verder onder de video.

Die reflectie was ingegeven door het fameuze Rapport van de Club van Rome. Dat rapport was in 1972 verschenen. De Club van Rome was een onafhankelijke vereniging van Europese Wetenschappers, die bezorgd waren over het milieu. Vijf jaar lang hadden ze de gevolgen van vooral zware industrie op de natuur bestudeerd. In 1973 brachten ze hun rapport uit, onder de waarschuwende titel “Grenzen aan de Groei”. De groei moest stoppen anders was de natuur compleet om zeep. Van het rapport werden 12 miljoen stuks verkocht.

Plant een boom

De Belgische overheid nam een opvallende beslissing, na het Rapport van de Club van Rome. Ja, de idee dat de natuur broos was, moest algemeen ingang krijgen. Nee, de volwassenen zouden die idee niet pikken. Het was beter in te zetten op de jeugd.

© VRT

Wie toen de jeugd massaal wilde bereiken, had eigenlijk maar één kanaal. Eén persoon. Nonkel Bob. Ofte Bob Davidse. Dé held van tieners. Elke woensdagnamiddag presenteerde hij zijn programma “Tip Top”. Bob leerde de jeugd knutselen en zingen (heel de generatie van toen kent nu nog “Vrolijke Vrienden”). Maar Nonkel Bob schopte de jeugd ook een milieu-geweten. Al in 1970 lanceerde hij de campagne “Plant een Boom” met het bijhorende gelijknamige lied: “Plant een boom. Ja, aan natuurbescherming moet je doen”, leerde Bob de tieners zingen.

In zijn woensdagnamiddagprogramma was er ook telkens een feuilleton. Meestal waren dat historische feuilletons. Vaak over fictieve ridders, zodat de kostumverantwoordelijken van de VRT, die die feuilletons zelf maakte, zich niet te veel zorgen moesten maken over historische correctheid. “Fabian van Fallada“(1969), “Floris” (1970) en “Het Zwaard van Ardoewaan” (1972) waren van die typische ridderfeuilletons. Of anders waren het detectives. Die heetten Kapitein Zeppos of Axel Nord.

Binnenbanden

In 1974 was daar plots “De Kat”. Over een milieuactivist met een masker. VRT-scenarist Louis De Groof had de inspiratie daarvoor gehaald bij een Amerikaans feuilleton over een andere redder in nood: Batman. Ook hij trok immer zijn masker (en cape) aan wanneer hij op opdracht moest.

Lees verder onder de video.

In die tijd vonden kinderen het leuk om na een aflevering zelf De Kat te spelen. Dan had je een masker nodig. Dat was gauw gemaakt. Je zocht een kapotte binnenband van een fiets, sneed die open in de lengte, knipte er twee ooggaten in en bond je creatie op je hoofd. Je was De Kat en kon ten strijde trekken tegen de bende van Oskar Dias.

Thuis

© VRT

Het personage van David Dekat werd gespeeld door Rik Andries. Later keerde hij terug naar het theater. Maar in 1995 zat hij toch weer in een top-tv-serie. Rik Andries speelde twee seizoenen de rol van Walter De Decker in de VRT-serie “Thuis”. Walter is de ex van Marianne en heeft een relatie met Rosa.

“De Kat” was een van de laatste grote woensdagnamiddag-feuilletons op de VRT. Daarna hadden onder andere “Magister Maesius”, “Tim” en Rogier Van Ter Doest veel minder succes.

Aangeboden door onze partners