Handafwas vs. vaatwasser: is afwassen met de hand écht goedkoper?

Om maar gelijk met de deur in huis te vallen of beter gezegd: in de keuken. 'Afwassen in een teiltje is voor het milieu meestal beter dan in de vaatwasser', aldus Milieu Centraal.

Energieverbruik

De onafhankelijke voorlichtingsorganisatie legt uit dat je gemiddeld twee tot drie keer zoveel energie verbruikt als je alle vaat in de afwasmachine stopt. 'Dat maak een vaatwasser minder milieuvriendelijk.'

Máár houd hier rekening mee

Logisch, zou je zeggen! Toch is het niet standaard zo. Als je zuiniger wilt zijn en goedkoper uit wilt komen met de handafwas, dien je namelijk wel met een aantal dingen rekening te houden:

• Spoel niet te lang voor met warm water. 'Alleen voor héél vieze vaat heb je warm water nodig.'
• Draai de kraan dicht tijdens het afwassen en gebruik (eventueel) een teiltje
• Gebruik zo weinig mogelijk warm water.
• Heb je een warmwatertoestel met een laag rendement, zoals een elektrische boiler of een keukengeiser? Overweeg dan een hr-combiketel. 
• Gebruik de juiste hoeveelheid afwasmiddel (check de dosering op de fles).

Wanneer pakt de handafwas (ook) slechter uit?

De handafwas kan ook in andere gevallen slechter uitpakken. Een vaatwasser is volgens Milieu Centraal namelijk beter als 'het water voor de afwasteil uit een elektrisch toestel voor warm water komt (bijvoorbeeld een close-in boiler)'.

Zuinigste handafwas: zonneboiler

En wanneer is de handafwas het meest zuinig? 'Als een zonneboiler voor het warme water zorgt. Dan levert zonlicht de warmte die nodig is voor warm water, in plaats van gas of elektriciteit’, stelt het milieuplatform. 

Hoe kun je toch energiezuinig afwassen met een vaatwasser?

Gebruik je toch liever een vaatwasser? Ook dan zijn er een aantal tip om energiezuinig(er) af te wassen:

• Kies een vaatwasser met een (donker)groen energielabel. 'Met een zuinige vaatwasser kun je kosten besparen. Bij nieuwe vaatwassers kan dit verschil oplopen tot zo'n 45 euro per jaar', aldus de Consumentenbond.
• Spaar de vaat op tot de afwasmachine vol is: de vaatwasser hoeft dan minder vaak aan en geeft een beter wasresultaat.
• Maak gebruik van het eco-wasprogramma.
• Lezerstip: 'Als je zonnepanelen hebt en de zon schijnt, laat je de afwasmachine natuurlijk draaien als het zonnetje hoog aan de hemel staat.'
• Voorspoelen met warm water is niet nodig. Verwijder restjes eten wel, anders raakt het filter sneller verstopt. Je kunt pannen of ovenschalen die erg aangekoekt zijn even laten weken in koud water.
• Gebruik ook in de vaatwasser niet te veel vaatwasmiddel (check de dosering).
• Controleer regelmatig het filter onderin de vaatwasser. Zo blijft de afwasmachine goed werken.
• Maak gebruik van een nachttarief als dit mogelijk is bij jouw energiemaatschappij. Zet je vaatwasser vervolgens ‘s nachts aan om kosten te besparen op jaarbasis.
• 'Een vaatwasser die is aangesloten op de koud- en warmwaterkraan ('gedeeltelijke hot-fill') is iets zuiniger dan een vaatwasmachine zonder hotfill. De vaatwasser alleen op de warmwaterkraan aansluiten is voor het milieu een afrader; zo gebruik je zelfs meer energie dan met een vaatwasser zonder hotfill, omdat voor koud spoelen dan ook warm water wordt gebruikt.'

Bron: Milieu Centraal