Vier stenen afkomstig van de maan
Zijn de maansteentjes in Boerhaave Museum te Leiden daadwerkelijk afkomstig van de maan en meegenomen door Neil Armstrong bij zijn maanbezoek in 1969 met Apollo 11? Het team van experts gaat op onderzoek uit.
Ruimtewedloop
Het is halverwege de 20ste eeuw als er middenin de Koude Oorlog een ruimtewedloop plaatsvindt tussen de Russen en de Amerikanen. Het lukt de Amerikanen uiteindelijk op 20 juli 1969 als eerste om voet op de maan te zetten. Nixon schenkt aan staatshoofden een stukje tastbaar bewijs van hun superioriteit: maanstenen. Ook koningin Juliana krijgt dit cadeau.
Hoe komen de maanstenen in het museum?
Stephanie Archangel duikt samen met Ad Maas, conservator van Rijksmuseum Boerhaave, in de archieven. In het inschrijfboek van het museum uit 1970 staat beschreven dat het museum vier stukken maangruis heeft ontvangen. De stenen zouden destijds door koningin Juliana aan de directeur van het museum in Leiden zijn gegeven.
Drie soorten steen
Op de maan vind je drie soorten gesteenten; zwart, wit, en grijs. Robert van Langh bezoekt geoloog Wim van Westrenen. Hij legt Robert uit hoe je stenen van de maan kunt herkennen en welke technieken er nodig zullen zijn in dit onderzoek.
Robert van Langh en geoloog Wim van Westrenen
<span><span><span><span><span><span><span>Ook voormalig premier Willem Drees ontving in 1969 een maansteen, deze bleek nep te zijn. </span></span></span></span></span></span></span>
Houston, we have a problem!
Omdat de maansteentjes in kunststof zijn gegoten wordt het lastig om dichtbij de stenen te kunnen komen. Robert zoekt uit welke technieken er wel mogelijk zijn en belt met verschillende wetenschappers. Hebben zij geschikte apparatuur voor het onderzoek zonder de stenen en het kunststof te beschadigen? Het blijkt ingewikkelder dan gedacht.
Noord-Brabant maakte de maanlanding live mee
Er bestaat een link tussen de beroemde maanlanding en ons land. Daarvoor is Martine Gosselink op bezoek bij Hans Pepers, vrijwilliger Sterrenwacht Tivoli in Oudenbosch. Hij was erbij toen ze in 1969 de Apollo 11-missie op de voet volgden.
Op verzoek van de NASA verzamelde de sterrenwacht met een zogenaamde Maksutov-telescoop belangrijke informatie over de maan voor de Apollo 10- en 11-missie. Als dank voor hun bijdrage aan de missies, krijgt de sterrenwacht in Oudenbosch exclusief toegang tot het radioverkeer tussen de astronauten en de NASA. Het hele dorp kan dagenlang live meeluisteren.
Een grote stap op weg naar de waarheid
Tijdens onderzoeken in Historisch Bewijs wordt het onderzoeksinstrument naar het object gebracht. Niet andersom. Tenzij het instrument niet verplaatsbaar is… Robert heeft de hulp kunnen inschakelen van het onderzoekslab van de Universiteit in Manchester, Engeland. Zij hebben een röntgentechniek ontwikkeld om materialen te onderzoeken zonder deze te beschadigen.
De stenen liggen klaar voor de CT-scan
Er wordt op microniveau in de stenen gekeken
Met een CT-scan wordt er een 3D-foto van de maanstenen gemaakt. Ook worden er kleurenröntgenfoto's gemaakt die de chemische samenstelling van de stenen laat zien. Ondertussen wordt er in Nederland ook door middel van mobiel Raman-onderzoek de samenstelling van het plastic waarin de steentjes gegoten zijn onderzocht.
Brieven van de koningin
Stephanie is in het Nationaal Archief Den Haag en verdiept zich in stukken van het Konklijk Huis. Ze hoopt bewijs te vinden over de overhandiging van maanstenen van de Amerikanen aan koningin Juliana. In de brieven van koningin Juliana vindt ze iets bijzonders.
10085
Bij de NASA wordt de verzameling stenen die de astronauten hadden opgeraapt aangeduid als Lunar Sample 10085. Hiervan zouden alle geschenken aan de 135 wereldleiders zijn gemaakt. Het is nu aan geoloog Wim van Westrenen om de uitkomst van de samenstelling van de Leidse maanstenen te vergelijken met de samenstelling van de andere maanstenen uit Lunar Sample 10085 van de NASA…