Nadia Naveau in de Warande: kunst als happy pill

“Precies Star Wars…”
“Star Wars?”
“Wel, het lijkt net op een stormtrooper”
“(lacht) ik zie daar eerder Dubuffet in”

Een gesprek tussen Nadia Naveau en kunstenaar Nick Andrews zet meteen de toon van de vijfde aflevering van de Canvasreeks Hopen op de goden uit 2017. Al is Star Wars er geen van, toch heeft de Antwerpse duizend-en-één van de meest uiteenlopende inspiratiebronnen. Het is een van de vele typerende aspecten van de kunstenaar die in de reeks in de verf, of klei zo u wil, wordt gezet. De televisieploeg volgde Naveau en haar echtgenoot Andrews een half jaar lang in haar zoektocht naar de ultieme vorm van Goofin’ around, een kunstwerk dat evenveel beroemde beeldhouwers als Disney-invloeden in zich draagt.

Je ziet Naveau een verlaten fabriekspand betreden en brokstukken verzamelen die ze nadien in haar kunst zal verwerken. Haar ogen stralen als ze er dieper op ingaat. “In die fabriek zijn ooit de bouten van de Eiffeltoren vervaardigd. Tijdens ons verblijf in Frankrijk (Naveau heeft een huis in Auvergne, nvdr) ontdekten we die verlaten metallisatiefabriek op een boogscheut van ons huis. Wat we daar allemaal vonden kan je vandaag ook terugzien in mijn tentoonstelling. Het illustreert goed hoe ik te werk ga. Ik kijk, ik verzamel, ik assembleer en zet het om in kunst.”

Naveau gebruikt dus objets trouvés en dat gegeven vormt een rode draad door de tentoonstelling in de Warande in Turnhout. De kunstenaar blikt met de expo terug op de laatste 15 jaar van haar carrière. Hoeveel werken er te zien zijn, weet ze eerlijk gezegd zelf niet. “Ik zal ze voor je tellen”, klinkt het enthousiast.

Maniërisme

In 2007 vervaardigde de Antwerpse Le Salon du Plaisir. Een sleutelwerk en een startpunt van de visuele puzzel. Het werk staat voor de ultieme vrijheid. Ze genoot een klassieke beeldhouwopleiding aan de Academie van Antwerpen, waar ze nu zelf ook lesgeeft. Later koos Naveau haar eigen pad. Ze experimenteerde met vormen en materialen, van brons, plaaster en keramiek tot polyester en rubber. Ze toverde met structuren en oppervlaktes en steeds weer speelde ze met het oog van de kijker.

In 2007 koos ze voor de vrijheid, om in geen geval in een bepaald maniërisme te vervallen, wat ze echt niet wilde. Elke dag vervaardigde Naveau een beeldje en die verzameling is vandaag te zien in een verduisterde ruimte aan het einde van de tentoonstelling. “Het klinkt misschien wat bizar, maar ik eindig met mijn vroegste werk. Het werk verbindt alle andere werken met elkaar. Zo verwijst deze witte beeldenverzameling evengoed naar mijn eerste grote tentoonstelling die ik deed in Museum Dhondt-Dhaenens in Deurle drie jaar geleden.”

Bringer Together in de Warande is een tentoonstelling om vrolijk van te worden. Al oogt ze aan het begin erg serieus. Een reeks reliëfs zijn op archeologische wijze aan de muur bevestigd, alsof het uitgekapte historische muurtekeningen zijn. De kleipanelen zijn minutieus uitgemeten, zelfs de deur naar de volgende ruimte gaat op in het geheel. Even verder lijkt het alsof je door de bovenkamer van de artiest wandelt. Een kabinet vol maquettes - 3D-collages zoals Naveau ze beschrijft - geeft inkijk in het denkproces van de kunstenaar. Je ziet hier al hoe ze speelt met materialen en waar ze inspiratie opdoet. En dat is overal eigenlijk. Reisverhalen uit Mexico en Amerika en materialen die ze uit haar huis, tuin of atelier tovert, worden gecombineerd in kleine kleikunstwerkjes. Puur naar de kunst gekeken is deze ruimte wellicht de interessantste. Zoals een schetsboek bij een schilder zijn creatief proces verraadt, leer je hier ook hoe Naveau laag per laag haar beeldhouwwerken opbouwt.

Genereus

Het kabinet warmt je op voor wat komen zal. Eenmaal je tussen de eigenlijke kunstwerken wandelt, ontbindt ze haar scenografische duivels volledig. Gekleurde sokkels gaan op in haar werk. De muren zijn in een rijke kleur geschilderd, koningsblauw of bordeaux, zoals de museumtraditie het voorschrijft.

Het kind in de kijker komt sterk naar boven in de rondgang. Als we ons bijna niet meer kunnen bedwingen om een werkje aan te raken, knikt Naveau opvallend begripvol. “Sommige werken, zoals dit met een degradé in, liggen wat gevoelig want hier heb ik lang moeten zoeken naar de juiste kleur, maar al de rest mag je gerust aanraken. Het hoort er gewoon bij. Hoe kan je anders achterhalen hoe het werk in elkaar zit.”

Naveau is genereus met haar tentoonstelling. De speelse opstelling doet denken aan de woorden van kunsthistoricus Paul Huvenne die Naveaus kunst eerder onder de loep nam: “Het werk van Nadia maakt je blij”, stelt hij. “Het is verrassend en vanzelfsprekend tegelijk, zoals de muziek van Mozart. De beeldhouwster verstaat de kunst om ernst met speelsheid te combineren. Haar sculpturen raken je nog voor je de kans krijgt om ze met een kritisch oog te analyseren. Misschien komt dit wel omdat ze je, zonder dat dit opvalt, geruststellen door de klassieke zin voor evenwicht en vormbeheersing waarmee ze onderbouwd zijn. Een term kleven op die veelheid is moeilijk, postbarok komt nog het dichtste in de buurt.”

Bringer Together loopt nog tot 3 april in de Warande