In 1979 deed Guillaume Bijl (nu 76) van zich spreken door in de Lovelingstraat in de Seefhoek Galerie Z om te bouwen tot een autorijschool. ‘Autorijschool Z’ schreef kunstgeschiedenis en behoort nu tot de vaste collectie van het Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen (M HKA). Nadien ging Bijl op zijn elan verder en veranderde in heel Europa kunstruimten in lampenwinkels, hondenkapsalons of zelfs een atoomschuilkelder.

Voor zijn eerste tentoonstelling in Antwerpen sinds zes jaar pakt de kunstenaar nog eens uit met een grootschalige installatie. In Keteleer Gallery veranderde hij een zaal in een Thai Massage. Het salon uitproberen is er niet bij, want de installatie is enkel langs de vitrine aan de buitenkant te bekijken. Vooral ’s avonds, wanneer er een uitnodigende lichtreclame schijnt, werkt dat voor voorbijgangers heerlijk verwarrend. Het massagesalon is geen kopie van een bestaande zaak, maar een compositie die Bijl samenstelde met meubelstukken en accessoires die hij in allerlei winkels vond.

Giftshops

“Mijn werk is een onderzoek naar de consumptiemaatschappij en slechte smaak op een tragikomische manier”, vindt Bijl, die er tot voor kort nooit een eigen atelier op nahield. Steeds werkte hij ter plaatse en kocht hij zijn materiaal in lokale antiekwinkels of giftshops. Door corona moest hij wat hamsteren en vormde hij voor het eerst zijn garage in de Lange Leemstraat om tot een soort atelier, waarin hij composities uitprobeerde.

Naast het grootschalige ‘Thai Massage’ presenteert Bijl twintig nieuwe sculpturen, die hij ‘composition trouvée’ of ‘sorry’ noemt, al naargelang de humor. De eerste zijn meer vervreemdende creaties, de tweede ronduit absurd. Allebei bestaan ze uit gevonden stukken werkelijkheid, die samen een cataloog van kitsch vormen. Plastieken flamingo’s en zonnebloemen, nep-Afrikaanse beeldjes en Pinokkio’s, basketbalringen en champagne-emmers: alles komt van pas in de hilarische assemblages van Bijl.

Cultureel toerisme

Een ander, al even grappig thema, in Bijls oeuvre is het cultureel toerisme. Toen het Middelheimmuseum om een openluchtsculptuur vroeg reconstrueerde hij een Romeinse heirweg. Ook in Keteleer toont hij fictieve antiquiteiten zoals een stoel waarop Maria Callas heeft gezeten en een hoed van Edouard Manet.

Als toetje van de expo installeerde Bijl in de kelder een winkeltje met liturgische objecten. De installatie maakte hij voor het Museum voor Religieuze Kunst Parcum in de abdij van Heverlee. De shop met kaarsen en kruisen stond toen vlakbij de balie zodat vele bezoekers dachten dat de voorwerpen echt te koop waren. Bij Keteleer is geen vergissing mogelijk: het fake winkeltje is een sculptuur, maar wel net echt.