James: “Mijn vader is nu anderhalf jaar dood en de rouw gaat maar niet liggen”

Over een paar dagen komt mijn nieuwe boek uit en daarom trek ik momenteel door het land. Vandaag zit ik in een bibliotheek in Zuid-Holland. Naast de microfoon waarin ik moet praten, staat een longdrinkglas met kaasstengels erin.

In de zaal zitten zeven mensen en van deze zeven mensen ken ik er vijf. Het zijn fans. Ik ben dol op ze. De andere twee mensen ken ik niet. De ene is een oude man in een bodywarmer en de andere is een nog oudere man in een te krap spijkerjasje.

“Waar gaat je boekje eigenlijk over?” vraagt de bodywarmer. Aan zijn stem te horen, wil hij hier helemaal niet zijn.

“Het is een standbeeld voor mijn vader. Hij is nu anderhalf jaar dood en de rouw gaat maar niet liggen. De rouw ging niet liggen, dus toen schreef ik maar een standbeeld. Begrijpt u?”

“Gaat het ook over voetbal? Vroeger hield ik echt van voetbal, maar het geld heeft die sport kapotgemaakt.”

“Ja, gaat het over voetbal?” vult het spijkerjasje aan.

“Er zit zeker wat voetbal in. Mijn vader en ik gingen vaak samen naar wedstrijden. Dan liepen we het stadion binnen als vader en zoon, maar we verlieten het stadion als broers.”

“Ik lees alleen maar voetbalboeken. Ik heb geen zin in ingewikkelde dingen. Ik hoef niets te leren. Is het een ingewikkeld boek?” vraagt het spijkerjasje.

“Wat is ingewikkeld?” vraag ik.

“Die boeken van Dan Brown. Met allemaal Romeinse raadsels en zo. Zitten er van die Romeinse raadsels in dit boek? Drukt iemand in dit boek een schedel in een muur en gaat de muur dan open?”

“Er zitten geen Romeinse raadsels in dit boek, meneer.”

“Dat vind ik eigenlijk best jammer”, zegt de bodywarmer.

“Waarom?” zucht ik zonder te zuchten.

“Ik ben dol op raadsels en puzzels. Mijn vrouw was altijd zo trots op me als ik de puzzels in de krant had gemaakt. Ze is er niet meer, maar als ik puzzel, voel ik dat ze achter me staat.”

“Dat is precies het thema van dit boek, meneer. Het gaat over missen. Over zoeken naar dat wat er niet meer is. Over de kracht van verhalen.”

“Maar dit is toch niet zo’n therapeutisch boek?” vraagt het spijkerjasje.

“Voor mij heeft het schrijven van dit boek zeker therapeutisch gewerkt. Dat is sowieso waarom ik schrijf, meneer. Schrijven helpt altijd. Als ik schrijf, vraag ik het papier om hulp. Om handvatten. Rouwen is een onverklaarbaar proces. We leren het niet op school. We leren het nergens. Hoe lang duurt het? Hoe lang mag het duren? Zit er überhaupt wel een eind aan? Ik ben inmiddels anderhalf jaar aan het rouwen en ik betwijfel of het ooit weggaat. En van mij hoeft het ook nooit weg te gaan. Het gemis is een loyale vriend. Als het rouwen stopt, ga ik het missen ongetwijfeld missen. Wat mist u aan uw vrouw?” vraag ik aan de bodywarmer.

“De kleine dingen, jongen. Haar gebakken aardappeltjes bijvoorbeeld. Ik kan die dingen gewoon niet bakken. Ze blijven hard. Zelfs mayonaise helpt niet tegen de hardheid van mijn gebakken aardappeltjes. Die van mijn vrouw waren zacht, maar toch krokant. En precies zout genoeg”, zegt de bodywarmer.

“Het zijn vaak de kleine dingen die we missen. Ik mis de ongeëvenaarde tevredenheid van mijn vader. Hij had niet altijd veel, maar hij had altijd genoeg. Niemand die ik ken, is tevreden. Het lijkt bijna een scheldwoord te zijn geworden. Mensen die tevreden zijn, hebben geen ambitie. Willen niet doorgroeien. Halen niet het onderste uit de kan. Mijn vader kon genieten van soep uit blik. Van griesmeelpudding. Van Gene Hackman. Van regen. Van kaas op een oude boterham. Van in zijn eentje naar de bioscoop gaan. En van Romeinse raadsels”, zeg ik.

De gespreksleider rent de zaal binnen. Hij is een kwartier te laat.

“Sorry, mensen. Er was iets met mijn trein aan de hand, maar ik ben er. Zijn jullie al begonnen?” vraagt hij. Iedereen knikt ja.

De man komt naast me zitten en fluistert iets in mijn oor.

“We gaan er ongetwijfeld een mooi gesprek van maken samen, maar ik moet eerlijk bekennen dat ik je boek nog niet heb gelezen.”

“Maak je niet druk. Ik ook niet”, zeg ik.

Nieuwsgierig geworden naar het nieuwe boek van James Worthy, je kunt nu je exemplaar reserveren: