Toen Charlie Hamilton James enkele jaren geleden in het Peruaanse Amazonegebied de inheemse Matsigenka-gemeenschap fotografeerde viel hem iets bijzonders op.
“De kinderen uit de gemeenschap huppelden elke dag door ons kamp om zich in de rivier te gaan wassen,” vertelt hij. “Een meisje, Yoina, had altijd haar kleine tamarin bij zich. Maar dat aapje had een enorme hekel aan water, dus die zat dan bibberend op Yoina haar hoofd en keek heel ongelukkig. Ik had nog nooit iemand zo nonchalant met een aapje op zijn hoofd zien rondlopen, dat trok mijn aandacht. Zo te zien waande dat diertje zich veilig op Yoina's hoofd.”
Het portret dat Hamilton James maakte van Yoina en haar tamarin werd een van zijn favoriete foto's. “Vanaf toen werd het fotograferen van mensen met hun apen een beetje een obsessie voor me,” vertelt hij.
Hij zag hetzelfde verschijnsel bij andere inheemse volken die hij bezocht in Peru en het oostelijke Amazonegebied in Brazilië. Het viel hem op dat de soorten aapjes verschillen, maar dat de manier waarop ze meeliften op het hoofd van hun meestal vrouwelijke ‘baasjes’ overal hetzelfde is. En hij kwam erachter dat daar een verrassend verhaal bij hoort.
“Alle mensen die ik met aapjes heb gefotografeerd leven in het woud. Apen vormen een heel belangrijk onderdeel van hun dieet. Er wordt met pijl en boog jacht gemaakt op de apen. Als er een moederaap wordt gedood die een baby heeft, blijft het kleintje zich aan de dode moeder vastklampen. Zowel het dode dier als de baby worden meegenomen, de laatste om als huisdier te houden.
Er ontstaat een sterke band tussen het jonge aapje en de nieuwe ‘ouder’, meestal een van de vrouwen in het dorp die het aapje krijgt. Het dier zit het grootste deel van de tijd op het hoofd van zijn nieuwe moeder en gaat overal mee naartoe. Als de aapjes ouder en minder afhankelijk worden, scharrelen ze meer rond en komen ze ook bij andere mensen. Maar de band met hun ‘eigen’ baasje blijft sterk.
Ondanks de wrede start kun je aan de genegenheid en band tussen mensen en hun apen zien hoe verweven de inheemse volken in het Amazonegebied zijn met de natuur om ze heen. Dat probeer ik te laten zien in mijn portretten.
Dit artikel werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com
