Kijk tijdens History Month naar Nasca Lines: Unlocking the Secrets, op zondag 17 november om 23:00 op National Geographic.

Op de roestkleurige vlakten van Peru duiken geheimzinnige witte lijnen op die geometrische patronen en diervormen uitbeelden.

Deze geogliefen zijn in de kale bodem van het vlakke stroomgebied van de Rio Grande de Nazca gekerfd en worden de Nazca-lijnen genoemd. Ze behoren tot de grootste mysteries van de archeologie, en over hun functie zijn in de afgelopen jaren talloze hypotheses opgeworpen, waaronder de mogelijkheid dat het zou gaan om landingsbanen voor buitenaardse wezens, een reusachtige astronomische kalender, processieroutes naar gewijde plaatsen of markeringen voor ondergrondse waterreservoirs.

De lijnen in dit fantastische landschap met uitbeeldingen van kolibries, spinnen, apen, bomen, trapezia en spiralen werden gecreëerd door het verwijderen van de stenen en toplaag van de bodem, die door roest rood is gekleurd, waardoor de lichtere aarde eronder zichtbaar werd. Dankzij het zeer droge klimaat en de afwezigheid van wind zijn de afbeeldingen ongelooflijk goed bewaard gebleven.

In de loop der eeuwen is de onderlaag van kalksteenrijke bodem verder verhard, waardoor de lijnen nog beter beschermd worden tegen winderosie en ze ook voor toekomstige generaties bewaard zullen blijven. Het landschap vormt nu de meest uitgestrekte en diverse collectie geogliefen ter wereld en werd in 1994 vanwege zijn archeologische en culturele belang opgenomen in de Werelderfgoedlijst van de UNESCO.

In totaal bestrijken de patronen bijna 780 vierkante kilometer en omvatten uitbeeldingen van tientallen dieren en planten alsook honderden lijnen en vormen. Veel van de afbeeldingen zijn zó groot dat ze alleen vanuit de lucht zijn te overzien, waardoor sommige mensen menen dat ze bestemd waren om door goden bekeken te worden, niet door mensen.

Men gaat ervanuit dat deze geogliefen in verschillende fasen tussen 500 v. Chr. en 500 na Chr. werden gecreëerd door het precolumbiaanse Nazca-volk, dat eeuwen vóór de Inca’s aan de zuidkust van Peru leefde en dit gebied tot circa 700 na Chr. heeft bewoond.

In de moderne tijd werden de afbeeldingen pas na de komst van de luchtvaart herontdekt, toen de eerste vliegtuigen in de jaren dertig van de vorige eeuw over Peru vlogen. Sindsdien is een hele reeks onderzoekers gefascineerd op zoek gegaan naar een verklaring voor deze ontwerpen, waarbij sommigen hun hele leven naar een oplossing van het geheim hebben gezocht.

Een van de eersten die de geogliefen grondig bestudeerde, was de Amerikaanse professor Paul Kosok, die meende dat de lijnen “het grootste astronomische handboek ter wereld” vertegenwoordigden. Zijn mening werd gedeeld door de Duitse onderzoekster Maria Reiche, die haar hele carrière aan de Nazca-lijnen wijdde, waardoor ze de bijnaam ‘Dame van de Lijnen’ kreeg.

Latere onderzoekers wezen de astronomische verklaring van de lijnen af en wierpen een groot aantal andere hypotheses op. Zo stelde National Geographic-gastonderzoeker Johan Reinhard dat de lijnen de weg naar rituele plekken wezen, terwijl de onderzoekers David Johnson en Don Proulx tot de slotsom kwamen dat de afbeeldingen markeringen waren voor een ondergronds stelsel van waterreservoirs.

Nog steeds worden er nieuwe afbeeldingen ontdekt, zoals onlangs nog in de provincie Palpa, waar begin dit jaar vijftig nieuwe patronen werden blootgelegd.

Veel van de afbeeldingen, waaronder een dansende vrouw en een walvis, zijn vermoedelijk door de Paracas- en Topara-culturen gecreëerd, die dit gebied nog vóór de Nazca bewoonden.

Hoe ze te bezichtigen:

Er zijn twee manieren om de Nazca-lijnen te bekijken: vanuit de lucht of vanaf een panoramadek direct naast de vlakte. Voor wie de lijnen door de ogen van de goden wil bekijken, zijn er privévliegtuigjes beschikbaar voor een rondvlucht boven het gebied. Zulke vluchten kosten circa honderd dollar (86 euro) voor een half uur, maar ze leveren zonder twijfel de meest memorabele kijkervaring op. Wie voor een rondvlucht kiest, kan het best van tevoren boeken en enig onderzoek doen naar de veiligheidsreputatie van de touroperator.

Mensen met een minder ruim budget hoeven deze plek niet over te slaan. Vanaf El Mirador (‘De uitkijk’), een panoramaplatform op een heuvel naast de Pan-Amerikaanse Snelweg, zijn meerdere geogliefen te bewonderen.

Ga in november mee op reis door de geschiedenis tijdens History Month. Natgeo.nl/historymonth

Dit verhaal werd oorspronkelijk in het Engels gepubliceerd op NationalGeographic.com