Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Bekijk hele krant

NRC Handelsblad

Milieu en natuur

Hagedissen krijgen schuifles

Voor een hagedis lijkt het leven simpel, zeker in een terrarium. Lekker zonnen onder de lamp. Gemoedelijk knabbelen aan blaadjes andijvie of een appel. Af en toe een sprintje naar een krekel.

Oké, in de natuur moet een hagedis ook wel eens wegrennen of andere hagedissen wegjagen. Maar het is geen leven waarvoor je heel hard hoeft na te denken.

En toch kunnen hagedissen iets moeilijks: elkaar na-apen om een puzzel op te lossen.

Wacht even. Is na-apen slim? Dat is toch simpel? Ja, voor ons. En ook voor apen en kraaien en andere slimme dieren. Maar de meeste dieren apen elkaar niet na. Een goudvis zwemt niet ineens door een hoepel als een andere goudvis dat ook doet.

Hagedissen kunnen wél na-apen. Dat hebben biologen ontdekt met hagedissen die agames heten, ‘baardagames’ om precies te zijn. Dat zijn mooie, grote hagedissen die in Australië leven. Je kunt ze ook thuis houden.

Eén agame leerde van biologen een trucje. Ze leerde met haar kop een hekje open te schuiven. Achter het hekje zat een gat. Ze kroop er door en pakte een sappige meelworm. Die agame was voortaan de juf, en de andere hagedissen moesten het schuiven van haar leren. Ze kregen een filmpje te zien van Juf Hagedis.

Dat ging best goed. Acht agames snapten allemaal dat ze het hekje moesten openschuiven. Ze waren ook precieze na-apers: ze schoven bijna altijd het hekje dezelfde kant op als de juf had gedaan.

Welk cijfer kregen ze voor schuifles? Geen tien. Soms rommelden ze met het hek, maar kregen ze het niet open. En vaak bedachten ze niet dat ze eigenlijk ook nog door het gat heen moesten. Maar voor een hagedis: een dikke voldoende.

Vier andere agames kregen alleen een filmpje te zien van een schuivend hek met Juf Hagedis die er stil voor zat. Die snapten er niks van. Ze tikten wat tegen het hek en dat was het dan.

In het wild letten agames ook goed op elkaar. Maar dat is omdat ze vaak ruzie hebben over wie er de baas is. Dan zetten ze hun kraag op en schudden met hun kop. Misschien moeten ze ook eens samenwerken.