Sinds het dieptepunt in november 2001 is de prijs al met 370 procent gestegen. En sinds begin dit jaar zijn de bonen 70 procent duurder geworden. Op dit moment betalen koffieproducenten 2,09 dollar (1,80 euro) voor 454 gram. Robusta, de meestgebruikte variant, kost nu 50 procent meer dan aan het begin van dit jaar.
Volgens de Londense Rabobank-analist Carlos Mera is dat vooral te wijten aan het klimaat, al ziet hij ook een effect van de coronacrisis. "Allereerst heeft dit te maken met het weer in Brazilië, de grootste koffiebonenteler ter wereld. Het afgelopen jaar is er amper regen gevallen in het land, waardoor veel planten niet meer konden groeien. Tegelijk was de winter uitzonderlijk koud, waardoor nog meer planten gestorven zijn", vertelt hij.
Daardoor is de koffieoogst voor meerdere jaren verpest, want een koffieboom heeft zo'n zeven jaar nodig om volledig tot bloei te komen. De Braziliaanse regering spreekt over de slechtste arabicaoogst in twaalf jaar.
60 procent van soorten koffieplanten staat op uitsterven
Al in 2019 waarschuwde een groep wetenschappers in het vakblad Science Advances dat 60 procent van alle soorten koffieplanten dreigt uit te sterven. Om dat even in perspectief te plaatsen: in het volledige plantenrijk wordt 22 procent van de soorten met uitsterven bedreigd.
Het ziet er dus niet goed uit voor je dagelijkse kopje koffie. Als er niets verandert, is er een grote kans dat de arabica tegen 2080 is uitgestorven. De belangrijkste oorzaak is klimaatverandering. De opwarming van de aarde leidt tot meer droogte, waardoor er minder gebieden overblijven waar de plant kan worden verbouwd.
Er zijn weliswaar nog andere koffieplanten, maar die zijn van mindere kwaliteit en veel van die soorten staan dus ook op het punt om uit te sterven.
Ook het containertekort drijft de prijzen op
Maar er is nog een andere 'schuldige': het containertekort als gevolg van de coronacrisis. "Koffiebonen worden bijna altijd vervoerd in containers. Aangezien de prijs van containers in het afgelopen jaar sterk is gestegen, heeft dat ook invloed op de koffieprijs", zegt Mera.
Aan het begin van de coronacrisis werden veel havens gesloten en een hoop containers aan de kant gezet, omdat de wereldhandel plotseling stilviel. Maar de handel kwam vervolgens sneller dan verwacht op gang en de havens en containerleveranciers konden de plots sterk gestegen vraag niet meteen aan.
Daardoor is er nu nog steeds een grote achterstand, die niet bepaald vooruit werd geholpen door een dagenlange blokkade van het Suezkanaal. Door een verkeerde manoeuvre kwam daar in maart een schip vast te liggen. Op dit moment kost een container zo'n 15.000 euro, terwijl de prijs normaal gesproken zo'n 2.000 euro is.
Koffiebedrijven bereiden zich voor op een tekort
Voorlopig is er nog niet echt sprake van een tekort aan koffie, maar grote koffiebedrijven bereiden zich daar wel al op voor. Uit de jaarverslagen van onder andere Nestlé en Douwe Egberts-eigenaar JDE Peet's blijkt dat ze veel meer koffiebonen inkopen dan ze nodig hebben voor het geval de prijzen verder oplopen of de bonen opraken.
Mera verwacht dat het einde van de coronacrisis, dat waarschijnlijk gepaard gaat met het einde van de logistieke problemen, al een eerste prijsdaling zal inluiden. Maar de komende maanden zullen de prijzen nog sterk de hoogte in gaan, voorspelt hij.
Al zal dat weinig invloed hebben op de consumptie. "Mensen zullen altijd koffie drinken en willen daar ook voor betalen, dus de verkoop zal niet meteen instorten", zegt de analist.
Finse onderzoekers maken koffie in een lab
Ons kopje koffie zou dus over enkele jaren duurder en minder goed kunnen zijn. Maar er is mogelijk een oplossing. Finse onderzoekers hebben een manier gevonden om koffie te produceren door weefsel uit de koffiebonen te combineren met een voedingsstof. Het eindresultaat is volgens de onderzoekers bijna identiek aan echte koffie.
Als daaruit blijkt dat koffie inderdaad in een lab geproduceerd kan worden, hoeven er minder koffiebonen over lange afstanden vervoerd te worden. En dat drukt dan weer de prijzen.
NUjij: Uitgelichte reacties