Waarom spinnen ongelooflijk belangrijk zijn
De lockdown bracht een hoop groene vingers in beweging en daar profiteren ook insecten van. Pak niet meteen de vliegenmepper, sommige beestjes zijn juist een waardevolle toevoeging aan het leven in de tuin of op het balkon.
Ze hebben geen vleugels, maar lijken zich toch door de lucht te kunnen bewegen, ze hebben geen zes maar acht poten en sommige soorten lukt het zelfs ‘muziekjes’ te maken. Na deze opsomming is het ongetwijfeld duidelijk welke tuingriezel deze week centraal staat: de spin.
Het achtpotige beestje is geen insect, zegt Bastiaan Meerburg, directeur van de Stichting Kennis- en Adviescentrum Dierplagen in Wageningen uit. De spin behoort tot de Arachnida, de klasse van de spinachtigen, waartoe ook teken behoren. Alleen in Nederland leven al 650 verschillende spinnensoorten. “Die verschillen enorm van elkaar,” zegt Meerburg. Ze maken lang niet allemaal een web, bijvoorbeeld.
Wie een goede achtertuin heeft, met voldoende verschillende soorten planten en bloemen, kan ervan uitgaan dat er wel veertig tot vijftig soorten spinnen in leven. Van de tijgerspin tot de kruisspin en van de trilspin tot de springspin. Daar zijn geen groene vingers voor vereist: hoe diverser tuin of balkon, hoe meer Araneae, de wetenschappelijke benaming van spinnen, zich huisvesten én de onmisbare taak van ‘schoonmaker’ op zich nemen.
Spinnen zijn ongelooflijk belangrijk, benadrukt Anne Krediet van de Nederlandse Entomologische Vereniging, die aan de Vrije Universiteit in Amsterdam promotieonderzoek doet. “Ze eten allerlei kleine dieren. Waaronder vliegen, pissebedden en muggen. Als spinnen ineens weg zouden zijn, krijgen we een ongelooflijke overlast van insecten en andere kleine kruipende dieren.”
Zilvervisjeseters
De achtpotige diertjes worden vaak geassocieerd met het begin van de herfst. Want dan komen de zichtbare, webbouwende spinnen tevoorschijn. Toch zijn de meeste soorten juist in de lente actief. Het zijn minder opvallende spinnen, zoals de wolfspin en de krabspin, spinnensoorten die geen web maken om voedsel te vangen. De wolfspin vangt zijn prooi vaak door met soortgenoten samen te spannen.
Ook in huis, gewoon in de slaapkamer of in de bijkeuken komen allerlei spinnen voor die van waarde zijn. Ze eten bijvoorbeeld zilvervisjes en andere kleine insecten. Krediet: “Je kunt beter een spin in huis hebben dan een zilvervisje. Je hebt er meer aan.”
Toch zijn er veel mensen die gruwen van het achtpotige dier. Wie écht bang is voor het dier, kan het vangen in een pot en buiten zetten. Opzuigen met de stofzuiger wordt niet gewaardeerd. “Heb respect voor spinnenlevens,” zegt Krediet. “Opzuigen met de stofzuiger heeft niet veel zin. Spinnen kruipen er gewoon weer uit.”
In therapie gaan is ook een serieuze mogelijkheid om van spinnenangst af te komen. Hoewel arachnofobie – zoals deze angst wordt genoemd – geen officieel erkende psychiatrische stoornis is, bieden verschillende behandelaars hulp om je ervan af te komen.
Die angst voor de achtpotige beestjes is volgens Meerburg echter nergens voor nodig. “De spinnen die in Nederland leven, zijn niet in staat de menselijke huid te perforeren.” Anders gezegd: ze kunnen niet door de huid komen om hun gif in te spuiten. Echt schade kunnen ze ons dus niet berokkenen. En ook het verhaal dat mensen jaarlijks een kleine tiental spinnen eten in hun slaap is een fabel. Krediet: “Het zou best kunnen dat je een keer wat doorslikt, maar dat kan je ook met een vlieg overkomen.”
Krediet weet dat het subjectief is, maar wil het toch gezegd hebben: “Spinnen kunnen ongelooflijk mooi zijn. Het zijn fascinerende beesten. Alleen al hoe ze paren is heel interessant.”
Want hoewel spinnen allemaal tot de orde van de Arachnida worden gerekend, paren ze lang niet allemaal op dezelfde manier. Integendeel zelfs. “Dat is heel interessant”, zegt Krediet. “Sommige spinnen komen elkaar gewoon tegen. Andere, zoals wolfspinnen, doen aan bondage. Het mannetje bindt het vrouwtje met spinrag vast en dan gaan ze paren.”
Getokkeld liefdeslied
Webbouwende spinnen, die iedereen wel kent uit de achtertuin of van het balkon, maken er zelfs een muzikaal evenement van. “De man probeert de vrouw te verleiden door een soort van riedeltje te tokkelen op de webdraden. Als het mannetje het goed doet, wordt er gepaard. Faalt hij, dan eet de vrouw hem op.”
Dat heeft te maken met natuurlijke selectie, zegt Krediet. “Soms is het beter om te wachten op een sterker mannetje. Daar heeft de vrouw voordeel van in de toekomst.”
Om de spinnen een kans te geven zich voort te planten en ze in staat te stellen in tuin of op balkon hun zinvolle werk te doen, wordt het afbreken van webben afgeraden. En die spinnen die zich buiten door de lucht lijken te bewegen, hangen gewoon aan hun eigen draad en laten zich door de wind naar een ander punt blazen.
In deze reeks kijken we naar veelvoorkomende beestjes in tuin of op balkon en waar zij goed voor zijn.
1. Wilde bij
2. Lieveheersbeestje
3.Mier
4. Spin
5. Regenworm
6. Libel
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
