Historici krijgen toegang tot geheime dossiers in Nationaal Archief
Het Nationaal Archief opent vandaag tijdens Openbaarheidsdag de boeken uit de jaren 1939, 1964 en 1989. Het gaat om 4100 dossiers, waarvan de geheimhouding vervalt. Onderzoekers en historici kunnen op zoek gaan naar tot op heden verborgen nieuwsfeiten.
Traditioneel wordt op de eerste dinsdag van het nieuwe jaar de mogelijkheid gegeven tot het inzien van geheime staatsdocumenten. Volgens de Archiefwet moeten dossiers van het Rijk na 25, 50 of 75 jaar worden overgedragen aan het Nationaal Archief. De termijnen van de geheimhouding zijn ingesteld op basis van de privacy van mensen die nog in leven zijn en de bescherming van het landsbelang.
Twitter bericht wordt geladen...
Interessante periodes
Het ligt in de lijn der verwachting dat onderzoekers vooral op zoek zullen gaan naar informatie over een aantal specifieke onderwerpen. Zo wordt de houding van de Nederlandse regering ten opzichte van de val van de Muur uit 1989 waarschijnlijk duidelijker, omdat vooralsnog afgeschermde gegevens uit deze periode vandaag openbaar worden.
Ook boeiend is de paspoortaffaire. In 1984 moest een fraudebestendig Europees paspoort ontwikkeld worden. Dit bleek echter bron van eindeloze discussie en mondde uit in een mislukking. Een parlementaire enquête volgde. De enquêtecommissie concludeerde dat er veel fouten zijn gemaakt in het besluitvormingsproces, wat leidde tot het aftreden van minister van Defensie Wim van Eekelen en staatssecretaris van Buitenlandse Zaken René van der Linden. Ook viel in 1989 het Kabinet Lubbers II en werd de studenten ov-reiskaart ingevoerd.
In 1939 waarschuwde koningin Wilhelmina voor de herbewapening van Europa, zo blijkt uit stukken uit het Kabinet van de Koningin. Ook het contact tussen Koning Leopold van België en koningin Wilhelmina over de dreigende oorlog is vanaf vandaag beschikbaar.
Groeiende aandacht
Door de jaren heen groeit de aandacht voor de openbaarmaking van documenten sterk, zegt Jacqueline van Walbeek van het Nationaal Archief. 'Ik hoef geen dranghekken te plaatsen, maar toch is de interesse groot. Veel mensen vinden het fenomeen op zich erg interessant en komen daardoor even kijken. Ook zijn er onderzoekers, journalisten en historici die de documenten echt doorspitten, op zoek naar nieuwe nieuwsfeiten.'
Bekijk hier de lijst van documenten die online zijn vrijgegeven.