Illegaal kan in Amsterdam aangifte doen zonder te vrezen voor uitzetting

Illegalen krijgen van de politie een 'visitekaartje' met daarop de garantie dat zij het politiebureau vrij kunnen verlaten als zij aangifte doen van een misdrijf. De proef van de Amsterdamse politie begon een jaar geleden in relatieve stilte in Amsterdam-Zuidoost, in nauwe samenwerking met staatssecretaris Fred Teeven (Veiligheid en Justitie).

Commissaris Leo Wilde van de Amsterdamse politie, die het proefproject bedacht en uitvoert, kent schrijnende verhalen uit Zuidoost: 'Voorheen waren illegalen afhankelijk van de agent bij wie zij zich meldden: die moest een afweging maken tussen het helpen van een slachtoffer en zijn plicht illegale vreemdelingen aan te houden.

Dat leidde tot verschrikkelijke dilemma's: mensen die na een lange worsteling besloten aangifte te doen, werden weggestuurd of zelfs gedetineerd en uitgezet, zelfs als zij slachtoffer waren van gewelddadige misdrijven. Ongedocumenteerden deden dus zelden aangifte van een misdrijf.'

Door het gebrek aan slachtofferverklaringen en getuigen konden daders, als die al in beeld kwamen, bovendien moeilijk worden vervolgd.

Makkelijke slachtoffers
In de nieuwe regeling krijgt een illegaal slachtoffer van de politie zo nodig een NN-identiteit (nomen nescio, naam onbekend) om zo aangifte te kunnen doen of een getuigenverklaring af te leggen. Bovendien kan de officier van justitie tijdens de rechtszaak drie maanden uitstel van uitzetting regelen. Na die periode kan de ongedocumenteerde alsnog worden uitgezet. Er zal echter niet specifiek naar hem worden gezocht.

Door het proefproject is de criminaliteit gericht op illegalen aan het dalen, zegt dominee Emmanuel Koney, die voor veel slachtoffers het eerste aanspreekpunt is. Koney is voorzitter van de Pinkstergemeente in Nederland en dominee van de Pentecostal Church in Amsterdam-Zuidoost. Hij is een belangrijke partner van de politie bij de proef. 'Criminelen die voorheen in illegalen makkelijke slachtoffers zagen, weten nu dat hun doelwit bij de politie terechtkan. Het aantal meldingen dat ik krijg, daalt snel. Mensen voelen zich veiliger.'

Ongedocumenteerden zijn vaak doelwit van criminele bendes die zich specifiek op illegalen richten: afpersing, beroving, overvallen en seksueel geweld tegen vrouwen en meisjes komen veel voor. 'Soms wordt dan letterlijk door de daders gezegd: je kunt toch niet naar de politie. Daarna gaat het geweld door.'


Lees vandaag (29-11) meer in Het Parool: Aangifte zonder angst.