Dierengeluk heet in onderzoekstermen ‘welzijn’, legt Ineke van Herwijnen uit, adviseur bij de Koninklijke Hondenbescherming en promovendus bij Wageningen UR. Welzijn heeft een lichamelijke én een geestelijke kant. ‘Vaak zie je dat mensen veel weten over en investeren in het lichamelijke aspect. Ze zorgen dat een dier fit is en genoeg te eten krijgt, al gaat ook dat nog weleens mis. Maar dat alleen is niet genoeg. Een dier moet zijn natuurlijke gedrag kunnen vertonen om gelukkig te zijn.’
Konijnen hebben veel meer ruimte nodig dan je denkt
Ook dierethicus Franck Meijboom, verbonden aan de Universiteit Utrecht, waarschuwt dat we er niet zijn met het juiste voer en een fijne slaapplek. ‘Denk maar aan de lockdown. De meeste mensen hebben geen dorst en honger gehad en zijn niet ziek geweest. Toch zeggen we dat het iets doet met ons welzijn.’
En zo komen we op het konijn. Met een beetje pech zit Flappie in een konijnenren van amper een meter groot. Van Herwijnen: ‘Dat betekent dat het konijn effectief twee hoppen kan doen. Binkies, een soort luchtsprongen die konijnen vaak maken, kunnen helemaal niet. Wat hun lichaam nodig heeft, dat krijgen ze niet.’ Het enige wat rest, is door het gaas naar buiten kijken.
‘De huisvesting is vaak bedacht vanuit mensen’, zegt Meijboom. ‘Stel je hebt een niet al te grote achtertuin en je wil vier konijnen, wat zou de ideale huisvesting zijn? Vanuit de konijnen gedacht moet je misschien je halve achtertuin opofferen.’ Maar dat doen we toch niet zo snel.
Konijnen hoor je niet alleen te houden
Een klein hok is niet het enige drama in het leven van Flappie. In 2017 berichtte de organisatie voor ondernemers in de gezelschapsdierenbranche Divebo dat 63 procent van onze konijnen geen metgezel heeft. Maar van nature zijn konijnen sociale dieren. De kans dat een konijn alleen gelukkig is, is ongeveer even groot als de kans dat een willekeurige mens opbloeit in een isoleercel.
‘We hebben ooit een enquête gehouden onder konijneigenaren. Daaruit kwam naar voren dat konijnen die alleen leven gemiddeld genomen minder oud worden dan konijnen die samen zijn’, vertelt Bonne Beerda, dieronderzoeker bij Wageningen University & Research. En zelfs konijnen mét maatje zijn niet per definitie gelukkig. Net zoals mensen kunnen konijnen niet zomaar met elke soortgenoot door een deur. Voor veel vogels, ratjes en muizen is de situatie al niet veel rooskleuriger. Het zijn allemaal groepsdieren die vaak wel wat meer ruimte en uitdaging kunnen gebruiken dan ze krijgen.
Meer lezen over dierenwelzijn? Dat kan in Quest 11, 2020. Die bestel je hier. En hoe zit het eigenlijk met honden en katten?
