Een theezakje mag nu bij het gft-afval, maar hoe zit het met kaaskorst en keukenpapier?
Theezakjes en koffiepads mogen sinds vorige week bij het gft-afval. ‘Maar was dat niet allang zo?’, is een veelgehoorde reactie. Nee dus. Bij welke producten is het nog meer opletten?
Als binnenkort de zon aan kracht wint en de lente de kop opsteekt, wordt het ongetwijfeld weer druk bij de tuincentra. Dan vinden planten en stekjes in alle soorten en maten weer hun weg naar Nederlandse tuinen en balkons. Maar wat als die planten eenmaal in de potgrond staan? Dan resteert vaak een plastic plantenpotje.
Die zijn natuurlijk best te bewaren in schuur of garage, voor hergebruik. Maar als daar inmiddels al twintig plastic potten staan uit vorige jaren, rest toch de optie afvalbak. Maar welke dan? Het pmd-afval – plastic, metaal en drankkartons – is vaak de juiste keuze. Maar dan wel alleen als het potje wit, bruin, groen of anderszins gekleurd is. Is het gemaakt van zwart plastic? Dan moet het in de restafvalbak.
Dat klinkt gek, want het materiaal is precies hetzelfde. Maar zwart plastic heeft één nadeel: de meeste sorteermachines in afvalfabrieken herkennen het niet. En dus lukt het niet om zwarte plantenpotten – of ander zwart plastic – op de juiste manier te sorteren. Aan dat praktische probleem wordt overigens gewerkt.
Maar het maakt wel dat voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal in haar afvalscheidingswijzer vooralsnog tot het advies komt om de zwarte bloempot bij het restafval te stoppen. “Dat speelt bijvoorbeeld ook bij zwarte vleesschaaltjes”, licht programmamanager Linda Nijenhuis toe. “Verder is er niet zo veel effen zwart plastic. Maar ook daarvoor geldt het advies om het niet bij het pmd-afval te doen.”
Afvalinstinker
Het is typisch zo’n afvalinstinker waarvan er sinds vorige week in elk geval één minder is. Theezakjes en koffiepads mogen nu definitief bij het groente-, fruit- en tuinafval (gft). En nee, dat was nog niet zo. Want ook al zag het thee- of koffieomhulsel er vrij organisch uit, in veel gevallen bevatte het toch plastic en hoorde het daarom in de restafvalbak thuis.
Inmiddels is het materiaal in het leeuwendeel van de gevallen verduurzaamd. 93 procent van de theezakjes en 97 procent van de koffiepads is nu composteerbaar, bleek uit een steekproef van Rijkswaterstaat. Dat maakt de weg vrij om het algemene advies nu aan te passen: theezakje en koffiepad mogen bij het gft.
Dat geldt uiteraard niet voor koffiecups, die meestal van aluminium zijn gemaakt. Volgens het reguliere inzamelsysteem moeten die bij het restafval; de koffiedrab maakt ze ongeschikt voor de pmd-zak of -bak. Veel beter is om ze apart te houden en in te leveren bij de producent, benadrukt Nijenhuis. “Op die manier kunnen de cups wél worden hergebruikt.” Ook Blokker biedt tegenwoordig een inzamelsysteem aan.
Keukenpapier en pudding
Toch zijn de laatste gft-twijfels met het theezakje zeker nog niet verdwenen. Twijfelgevallen zijn nog de korst van een kaas (die moet bij het restafval) en het keukenpapiertje waarmee u de ovenschaal schoonmaakte (dat mag wél bij het gft). En ook over min of meer vloeibare producten breken mensen zich nog weleens het hoofd. Bij soep is het simpel: daar is het natte gedeelte makkelijk van de droge fractie te scheiden. “Gebruik een zeef om het water weg te laten lopen. Wat overblijft kan dan bij het gft”, aldus Nijenhuis.
Vaker wordt op de site Milieu Centraal gezocht naar zuivelproducten. Want wat te doen met het pak yoghurt of vla dat door schimmel wordt aangetast? Inderdaad een lastige: bij vloeibare melk geldt het advies om resten gewoon door de gootsteen te spoelen. Yoghurt, vla en pudding mogen bij het gft – ja, ook als het een heel chemisch en onnatuurlijk smaakje heeft.
Maar bij relatief dunne yoghurt weegt het voordeel van scheiden dan misschien weer niet op tegen het nadeel van een kliederboel bij het gft. Daarom: de yoghurt in de verpakking laten en het pak-met-inhoud bij het restafval gooien mag ook.
Pmd en textiel
Twijfel is er bij consumenten ook nog veel over plastic, metaal en drankkartons (pmd). “Voor veel mensen voelt dat nog niet zo logisch als papier of glas scheiden”, concludeert Nijenhuis. “Dat doen we dan ook al zó lang dat mensen ermee opgegroeid zijn.” De vuistregel bij pmd is dat daar echt vooral verpakkingsmateriaal in thuishoort. Zoals alle plastic bekers en bakjes, blikken soep of frisdrank, het cellofaan om folders, broodzakken en bijvoorbeeld ook metalen doppen. En dus geen ander plastic, zoals afgedankt speelgoed. Uitkijken is het vooral met piepschuim: een piepschuimbakje voor bijvoorbeeld fastfood moet dan weer bij het restafval. Ook lege spuitbussen moeten meestal bij het restafval, al kan dat per gemeente verschillen.
En dan is er nog een categorie waar het verrassend vaak bij misgaat. Textiel belandt voor 60 procent bij het restafval in plaats van in de daarvoor bestemde bak, terwijl dat toch een duidelijk afgebakende categorie lijkt. Nijenhuis: “Mensen denken soms dat kleding echt nog geschikt moet zijn om te dragen. Dat is niet zo: alle oude textiel mag in de bak, behalve als het echt vies is, bijvoorbeeld door verf- of olievlekken.”
Lees ook:
De koffiepad en het theezakje mogen eindelijk in de biobak
Een jaar later dan de bedoeling was mogen koffiepads en theezakjes nu definitief bij het gft-afval. Producenten hebben de verpakkingen composteerbaar gemaakt.