Stop met doen alsof aardig zijn een kwaliteit is

Het grootste compliment dat radiomaker Mischa Blok kan krijgen na haar interviews met ‘gecancelde’ mannen zoals Jan Roos of Maurice de Hond? ‘Dat mensen geluisterd hebben en zeggen: o, dat is wel een heel aardige gast eigenlijk.’ Dat zei ze tijdens een quiz op televisie, gepresenteerd door Matthijs van Nieuwkerk – zelf ook een ontzettend aardige man – die reageerde met ‘mooi, mooi.’

Je moet als opiniemaker voorzichtig zijn met een specifieke situatie duiden als iets groters in een notendop, maar dit is het Nederlandse debat in een notendop. Aardigheid is de hoogste deugd. Zelfs als je de levens van anderen moedwillig vergalt mag je gewoon nog meedoen, zolang je ook maar een beetje aardig doet.

Je kunt in de media wel succesvol onaardig zijn, maar de onaardigheid is dan een performance. ‘En dan komt nu de onaardige man, hij krijgt een minuut en veertig seconden om even lekker onaardig te doen, start de klok.’ Ik ben zelf ook wel eens gepolst voor die rol, elke week iemand ‘roasten’. Er werd me dan wel op het hart gedrukt dat ik ‘net zo onaardig moet zijn tegen links als tegen rechts.’ Maar onder de streep kom je dan uit op nul, er gebeurt niets. Ik verdeel mijn onaardigheid bewust onevenredig, omdat ik vind dat rechts (klootzakken) meer onaardigheid verdient.

Voor degene voor wie echt iets op het spel staat, is aardigheid bovendien geen optie. Er is dan ook weinig dat me meer stoort dan de zittende macht die kritiek afserveert als ‘onaardig’ en dus niet serieus te nemen. Het is een schwalbe: alsof ze de kritiek wel ter harte zouden nemen als het aardiger geformuleerd was. Stop daarom met doen alsof aardig zijn een kwaliteit is. Het is een privilege.