Voor de perfecte ‘bundle-dye’ gebruik je natuurlijke materialen als thee, bloemen en uienschillen

Ontwerper Serena Zom (35) heeft zo’n beetje alles wat je normaal op de composthoop zou gooien al eens geprobeerd te gebruiken als textielverf. Dat is niet zonder reden: tijdens een werkbezoek aan China zag ze hoe vervuilend het is om kleding chemisch te verven. In de wasserijen stroomde het chemisch verfafval over de grond, de arbeiders droegen visserspakken met handschoenen tot hun bovenarmen. Daar wil ik geen onderdeel meer van zijn, dacht ze, en ze begon haar eigen merk: Studio Nani.

Nu verft ze dus met bloemen, kurkuma, uienschillen, walnootschillen en zo goed als alles wat kleur afgeeft. Soms werken die experimenten goed (wie had gedacht dat rode uienschillen een groene kleur geven?) en soms minder (bieten lijken topmateriaal, maar zijn niet kleurvast).

Inmiddels is Zom een paar jaar bezig en dan is je eigen gft-bak uiteindelijk véél te klein, maar daar heeft ze wat op gevonden. Koffiedik haalt ze op bij cafés, oude bloemen bij de bloemist. Haar belangrijkste handlanger is haar schoonmoeder Hennie uit Fijnaart. In de winter verzamelt Hennie kastanjes, ’s zomers gaat ze naar de uienboer om schillen op te halen en plukt ze boodschappentassen vol klaprozen. Klinkt idyllisch, maar het is wel zes keer door je rug gaan. Kleine shout-out naar Hennie, dus.

Zo gek hoef je het gelukkig niet te maken als je zelf eens zo’n ‘bundle-dye’ wilt proberen. Gebruik gerust je eigen uitgebloeide boeket, zet een kop zwarte thee en vereeuwig ze samen op een T-shirt. Of sluip de tuin van de buurman in om stiekem stokrozen te plukken.

Zo maak je de perfecte bundle-dye:

1. Kies een wit stuk textiel van natuurlijk materiaal (bijvoorbeeld wol, katoen of linnen). Er mogen gerust wat vlekken in zitten, dat geeft niets. Weeg je textiel vooraf met een keukenweegschaal.

2. Leg de stof 24 uur in het water, zodat alle oude zeep en chemicaliën eruit gaan. Droog de stof niet, maar hou alles nat, dan neemt de vezel beter kleur op.

3. Pak een grote, oude pan en voeg witte azijn toe: de hoeveelheid azijn moet 20 procent zijn van het gewicht van je droge stuk textiel (een shirt van 125 gram is dus 25 gram azijn). Als je katoen of linnen verft, voeg dan nog 10 procent soda toe. Plaats je stof in de pan, voeg water toe tot het bedekt is en laat een half uur koken. Zo zorg je ervoor dat de kleuren blijven zitten.

4. Haal je textiel uit het bad, laat even afkoelen en leg het op een stuk vuilniszak op tafel. Dan begint het leukste: je kunt je ingrediënten op het natte textiel plaatsen. Zom gebruikt gele uienschillen, zwarte thee, gedroogde karmijn (cochenilleluizen, waar ook de kleur van roze koeken vandaan komt) en klaprozen. Let op: de kleur drukt door. Als je op de voorkant van bijvoorbeeld een T-shirt een bloem legt, zie je die ook op de rug.

5. Rol het textiel zo strak mogelijk op tot een soort slakkenhuis en bind er een paar kleurloze touwtjes omheen.

6. Zet een pan water op het fornuis met een vergiet erin. Het vergiet mag het water niet raken. Leg je slakkenhuistextiel in het vergiet en draai na een kwartier voorzichtig om. Na nog eens een kwartier mag je werk uit het vergiet. Even laten afkoelen en boven de prullenbak uitpakken, zodat bloemblaadjes en dergelijke eruit kunnen vallen. Laat het eerst helemaal drogen voordat je het uitspoelt en wast.